Được mệnh danh là "thủ phạm" dẫn đến mất răng sớm, viêm nha chu là một căn bệnh nguy hiểm ngày càng phổ biến, ảnh hưởng đến cả người trẻ và người lớn tuổi. Bài viết này sẽ đưa bạn đi sâu vào tìm hiểu về căn bệnh này, từ nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết, cho đến những phương pháp điều trị hiệu quả.

1. Nha chu và bệnh viêm nha chu

1.1 Nha chu là gì?

Nha chu (tiếng anh là Periodontal), hay còn gọi là mô quanh răng, đóng vai trò như lá chắn bảo vệ vững chắc cho hàm răng của bạn. Hệ thống này bao gồm các mô mềm và mô cứng, phối hợp nhịp nhàng để giữ răng ổn định trong xương hàm, đồng thời bảo vệ các mô nhạy cảm bên trong khỏi tác nhân gây hại. Các thành phần của nha chu bao gồm:

- Dây chằng nha chu: Giống như những sợi dây neo giữ, dây chằng nha chu bám chặt vào chân răng và xương hàm, đảm bảo răng luôn đứng vững trước mọi lực nhai.

- Nướu: Là lớp mô mềm bao bọc xung quanh cổ răng, nướu đóng vai trò như hàng rào kiên cố, ngăn chặn vi khuẩn xâm nhập vào bên trong và gây hại cho các mô nhạy cảm. Nướu khỏe mạnh có màu hồng cam, săn chắc và ôm sát chân răng.

- Xương ổ răng: Nằm sâu bên trong nướu, xương ổ răng cung cấp sự hỗ trợ vững chắc cho răng, giúp răng bám chặt trong khung xương hàm.

1.2 Viêm nha chu

Viêm nha chu, hay còn gọi là bệnh nha chu, là “kẻ thù” nguy hiểm âm thầm tấn công và hủy hoại hệ thống nha chu. Viêm nha chu là bệnh mạn tính.

Bệnh nha chu bắt nguồn từ sự tích tụ mảng bám và vi khuẩn trong các túi lợi, viêm nha chu gây ra các phản ứng viêm nhiễm, từng bước phá hủy dần dần các mô mềm và xương nâng đỡ răng.

Khác với những cơn đau nhức dễ nhận biết, viêm nha chu thường không gây đau đớn rõ rệt ở giai đoạn đầu, khiến nhiều người chủ quan và bỏ qua việc điều trị. Điều này vô tình tạo cơ hội cho căn bệnh phát triển và gây ra những hậu quả nghiêm trọng như: nướu sưng đỏ, chảy máu, tụt nướu, lung lay răng, thậm chí mất răng nếu không được điều trị kịp thời. Nguy hiểm hơn, viêm nha chu còn tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như đột quỵ, tim mạch, tiểu đường,...

Răng bình thường và răng bị viêm nha chu

Tuy nhiên, nếu viêm nha chu được điều trị sớm và duy trì vệ sinh răng miệng đúng cách sẽ được trị khỏi.

1.3 Các giai đoạn của bệnh viêm nha chu

Bệnh nha chu là bệnh nướu với 3 giai đoạn tiến triển chính. Tốc độ diễn biến của bệnh nhanh và khó kiểm soát. Thậm chí tốc độ này còn nhanh hơn nếu cơ thể có sức đề kháng kém.

Tiến trình phát triển của viêm nha chu

- Giai đoạn 1: Viêm nướu do cao răng hình thành tạo điều kiện cho vi khuẩn tích tụ ở những mảng bám kẽ răng, cổ răng, viền xung quanh lợi. Xuất hiện tình trạng chảy máu ở lợi, đặc biệt khi nhai hoặc chải răng.

- Giai đoạn 2: Viêm nha chu. Ở giai đoạn này, bệnh bắt đầu gây hại đến mô nướu và xương ổ nâng đỡ quanh răng. Tình trạng tụt nướu khiến răng bắt đầu lung lay. Một số triệu chứng điển hình:

+ Hình thành túi nha chu.

+ Bắt đầu có dấu hiệu tụt nướu.

+ Nướu thường xuyên chảy máu.

+ Răng bắt đầu lung lay.

+ Hơi thở có mùi hôi.

- Giai đoạn 3: Viêm nha chu tiến triển, phá hủy xương của ổ răng, làm tụt lợi. Bệnh nhân có thể phải đối mặt với khả năng mất răng vĩnh viễn khi tình trạng viêm nha chu tiến triển nặng.

2. Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết bệnh viêm nha chu

2.1 Nguyên nhân gây ra bệnh viêm nha chu

Vệ sinh răng miệng kém là nguyên nhân phổ biến dẫn đến viêm nha chu. Khi bạn không vệ sinh răng miệng kỹ lưỡng, mảng bám và vi khuẩn sẽ tích tụ quanh nướu, dần dần cứng lại thành cao răng. Cao răng bám chặt vào răng, tạo môi trường lý tưởng cho vi khuẩn sinh sôi, phát triển, tấn công nướu, dẫn đến viêm nhiễm và tiến triển thành viêm nha chu.

Bên cạnh vệ sinh răng miệng kém, một số yếu tố khác cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc viêm nha chu như:

- Thay đổi nội tiết tố: Nội tiết tố thay đổi, đặc biệt là ở phụ nữ mang thai hoặc phụ nữ trong giai đoạn mãn kinh, có thể làm tăng nhạy cảm của nướu, khiến nướu dễ bị viêm nhiễm và dẫn đến viêm nha chu.

- Mắc một số bệnh lý như ung thư, suy giảm hệ thống miễn dịch như bệnh bạch cầu, HIV/AIDS, đái tháo đường,... làm giảm khả năng chống lại vi khuẩn của cơ thể, tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công nướu và gây viêm nha chu.

- Thuốc: Một số loại thuốc như thuốc chống co giật, thuốc chống đau thắt ngực,... có thể làm giảm lưu lượng nước bọt, khiến nướu mất đi lớp bảo vệ tự nhiên, dễ bị vi khuẩn tấn công và dẫn đến viêm nha chu.

- Tiền sử gia đình có người mắc viêm nha chu, bạn sẽ có nguy cơ cao mắc bệnh hơn.

- Người thường xuyên hút thuốc hoặc lạm dụng chất gây nghiện.

- Người béo phì hoặc người có dinh dưỡng không đầy đủ, bao gồm thiếu Vitamin C.

- Một số bệnh khác như bệnh tiểu đường, viêm khớp dạng thấp và bệnh Crohn.

2.2 Dấu hiệu nhận biết bệnh viêm nha chu

Mô nướu khỏe mạnh thường có màu hồng, không xuất hiện vết đốm khác thường ở nướu bên ngoài. Nướu khi không bị viêm sẽ vừa khít với phần xung quanh răng, có hình dạng trông giống hình lưỡi dao hoặc hình chóp và bám chắc thành một đường cong xung quanh răng.

Hình ảnh minh họa

Các dấu hiệu nhận biết viêm nha chu: 

- Vôi răng, cao răng đóng thành mảng ở cổ răng

- Nướu sưng đỏ

- Dễ chảy máu, đặc biệt khi đánh răng, khi dùng chỉ nha khoa hoặc thậm chí tự chảy máu

- Thường xuyên xảy ra tình trạng hôi miệng

- Xuất hiện mủ giữa răng và nướu

- Răng lung lay và đau nhức khi nhai

- Nướu tụt, lộ chân răng

- Khoảng cách giữa các răng thay đổi

3. Phải làm gì khi biết mình có dấu hiệu mắc viêm nha chu?

Khi nhận thấy có bất kỳ dấu hiệu nào của bệnh viêm nha chu được đề cập ở trên, bạn nên đến các cơ sở y tế chuyên khoa để nha sĩ chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị phù hợp.

Việc trì hoãn điều trị có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng và chất lượng cuộc sống. Tùy thuộc vào mức độ và tình trạng viêm nha chu, nha sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.

3.1 Phương pháp điều trị khẩn cấp

Điều trị khẩn cấp bằng thuốc kháng sinh và chống viêm là biện pháp cần thiết để giảm sưng viêm, tiêu diệt vi khuẩn. Tuy nhiên, đây chỉ là giải pháp tạm thời để giải quyết vấn đề sưng viêm, bệnh vẫn có thể tiến triển mạn tính, có thể có các cơn cấp tính lặp lại theo chu kỳ.

Phương pháp điều trị này được sử dụng cho những trường hợp: Xuất hiện khối áp xe sưng đỏ, gây đau nhức khi chạm vào; Lớp niêm mạc xung quanh sưng đỏ, viêm nhiễm.

3.2 Phương pháp điều trị không cần phẫu thuật

Tùy thuộc vào tình trạng của viêm nha chu, nha sĩ sẽ thực hiện xử lý như sau:

- Sát khuẩn vùng nướu, lợi bị sưng viêm.

- Lấy cao răng

- Chỉnh sửa hoặc thay thế miếng trám răng.

- Cố định những răng bị lung lay hoặc nhổ răng trong trường hợp không giữ được.

3.3 Phương pháp phẫu thuật

Đây là phương pháp được lựa chọn chỉ khi bệnh nhân đã thực hiện các phương pháp điều trị khác nhưng không hiệu quả.

Thông thường, nha sĩ sẽ thực hiện các kỹ thuật sau:

- Loại bỏ túi nha chu: giúp làm giảm độ sâu của túi nha chu, tạo điều kiện thuận lợi cho việc làm sạch các mảng bám chứa vi khuẩn trên răng.

- Tái tạo phần xương và mô nha chu sau khi cắt bỏ túi nha chu.

- Phẫu thuật ghép mô mềm (áp dụng với trường hợp chân răng bị lộ do tụt lợi) nhằm hạn chế tình trạng tụt lợi và phục hồi tổ chức xung quanh răng. Kỹ thuật này có thể được thực hiện ở 1 hoặc ở nhiều răng, tùy từng trường hợp, bác sĩ sẽ cân nhắc tiến hành sao cho giảm thiểu được tình trạng ê buốt, đồng thời đảm bảo thẩm mỹ đường viền nướu.

3.4 Phương pháp điều trị duy trì

Khi bệnh đã được điều trị và ổn định, bệnh nhân cần được theo dõi định kỳ kết hợp với điều trị duy trì để dự phòng và kiểm soát được tình trạng bệnh tái phát hoặc tiến triển.

4. Phòng ngừa bệnh viêm nha chu

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến viêm nha chu, tuy nhiên chỉ với các nguyên tắc đơn giản mà cực kỳ hiệu quả dưới đây, bạn có thể ngăn ngừa những nguy cơ mắc viêm nha chu.

4.1 Vệ sinh răng miệng đúng cách

Không chỉ phòng ngừa bệnh viêm nha chu, việc vệ sinh răng miệng thường xuyên và đúng phương pháp còn giúp phòng ngừa nhiều bệnh lý về răng miệng.

Chải răng đúng cách

- Sau khi ăn nên dùng chỉ tơ nha khoa để làm sạch.

- Đánh răng hoặc dùng tăm nước để vệ sinh răng miệng sau khi ăn khoảng 30 phút. Tần suất từ 2-3 lần/ngày.

- Chải răng đúng kỹ thuật với loại bàn chải phù hợp.

- Chải lưỡi để loại bớt vi khuẩn tạo mùi hôi trong khoang miệng.

- Thay bàn chải mỗi 3 tháng/lần.

4.2 Súc miệng

Việc súc miệng sau khi đánh răng cũng là bước quan trọng để loại bỏ vi khuẩn còn sót lại sau khi đánh răng. Súc miệng bằng nước muối sinh lý hoặc nước muối pha loãng với thời gian súc miệng tối thiểu khoảng 30 giây.

Súc miệng là bước quan trọng giúp làm sạch khoang miệng

4.3 Dùng chỉ nha khoa để vệ sinh kẽ răng

Hãy tạo thói quen dùng chỉ nha khoa để vệ sinh các kẽ răng trước khi thực hiện thao tác đánh răng thay vì sử dụng tăm tre thông thường. Việc sử dụng sợi chỉ nha khoa sẽ giúp việc lấy đi các mảng bám, thức ăn thừa ra khỏi kẽ răng một cách an toàn, nhẹ nhàng và hiệu quả hơn so với việc dùng tăm.

4.4 Kiểm tra sức khỏe răng miệng định kỳ

Hãy duy trì thói quen đi khám nha khoa định kỳ 6 tháng/lần để phòng ngừa các bệnh về răng miệng nói chung và viêm nha chu nói riêng. Đồng thời thực hiện lấy cao răng mỗi năm một lần để loại bỏ cặn và mảng bám khoáng hóa từ bề mặt của răng và viền nướu, ngăn ngừa tình trạng vi khuẩn sinh trưởng và gây bệnh.

Phòng khám 125 Thái Thịnh cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe răng miệng toàn diện:

- Thăm khám và tư vấn sức khỏe răng miệng

- Hàn trám răng sâu

- Lấy cao răng

Với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, tận tâm và trang thiết bị hiện đại, Chuyên khoa Răng Hàm Mặt sẽ mang tới cho Quý Khách hàng một dịch vụ chăm sóc sức khỏe răng miệng tốt nhất.