Bệnh trĩ là một trong những bệnh lý tại hậu môn, trực tràng phổ biến, gây khó chịu và ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày. Không ít người thắc mắc “bệnh trĩ có thể điều trị được không?” và lo lắng về khả năng tái phát của bệnh. Trên thực tế, nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, đúng cách sẽ hỗ trợ cải thiện và phòng ngừa bệnh trĩ tái phát. Trong bài viết dưới đây, các chuyên gia đến từ Phòng khám 125 Thái Thịnh- Thai Thinh Medic sẽ giúp bạn tìm hiểu rõ về các phương pháp điều trị bệnh trĩ hiệu quả.

Bệnh trĩ là gì?

Bệnh trĩ hình thành do sự giãn quá mức của các tĩnh mạch vùng hậu môn, trực tràng, dẫn đến sưng, viêm, thậm chí sa búi trĩ ra ngoài.  Bệnh trĩ có thể phát triển bên trong trực tràng gọi là trĩ nội hoặc dưới da xung quanh hậu môn gọi là trĩ ngoại.

• Trĩ nội: Là tình trạng búi trĩ xuất hiện từ phía trên đường lược (là đường hình răng cưa, ranh giới giữa lớp trong cùng (biểu mô) của hậu môn và trực tràng. Vì trĩ nội nằm bên trong trực tràng nên ở giai đoạn sớm không thể nhìn thấy và chỉ phát hiện khi đi tiêu ra máu. Khi trĩ to lên, bệnh nhân đi tiêu sẽ lòi trĩ.
• Trĩ ngoại: Là tình trạng búi trĩ xuất hiện ở phía dưới đường lược, và nằm bên dưới lớp da của hậu môn. Trĩ ngoại có thể nhìn thấy, sờ thấy và thường gây ra tình trạng đau rát, khó chịu nhiều hơn trĩ nội do vùng tổn thương tiếp xúc, cọ xát trực tiếp với các tác nhân bên ngoài như trang phục, ghế ngồi.

Có 2 dạng là trĩ nội và trĩ ngoại

Dựa vào sự tiến triển của trĩ nội, bác sĩ có thể phân các cấp độ của bệnh trĩ nội như sau:

• Trĩ độ 1: Trĩ cương tụ, có thể có hiện tượng chảy máu (chỉ to lên trong lòng ống hậu môn).
• Trĩ độ 2: Sa trĩ khi rặn, tự co lên sau khi đi ngoài.
• Trĩ độ 3: Sa trĩ khi rặn, không tự co lên được, phải dùng tay đẩy lên.
• Trĩ độ 4: Trĩ sa thường xuyên, kể cả trường hợp sa trĩ tắc mạch.

Nguyên nhân gây bệnh trĩ

Bệnh trĩ hình thành do sự giãn nở và ứ đọng máu tại các tĩnh mạch vùng hậu môn – trực tràng, dẫn đến sưng, viêm và hình thành búi trĩ. Có nhiều nguyên nhân khiến tình trạng này xảy ra, bao gồm cả yếu tố sinh hoạt, dinh dưỡng và thể chất. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhất:

• Táo bón hoặc tiêu chảy kéo dài, phải rặn mạnh, áp lực vùng hậu môn tăng, làm tĩnh mạch bị giãn và yếu dần theo thời gian.
• Ngồi hoặc đứng quá lâu, đặc biệt ở nhân viên văn phòng, tài xế, thợ may... Việc giữ nguyên tư thế lâu khiến máu khó lưu thông, dẫn đến ứ trệ tĩnh mạch.
• Chế độ ăn uống thiếu chất xơ như ăn ít rau xanh, trái cây, uống ít nước làm phân khô cứng, gây khó khăn khi đại tiện, một nguyên nhân trực tiếp dẫn đến bệnh trĩ.
• Thừa cân, béo phì tạo áp lực liên tục lên vùng bụng và hậu môn.
• Mang thai và sinh nở khiến tử cung mở rộng chèn ép tĩnh mạch vùng chậu, còn quá trình sinh nở khiến áp lực đột ngột tăng mạnh.
• Thói quen nhịn đi đại tiện làm phân bị tích tụ, khô cứng và gây tổn thương niêm mạc hậu môn khi tống ra ngoài.
• Uống nhiều rượu bia, cà phê, đồ cay nóng ;àm tăng nguy cơ táo bón và kích thích tĩnh mạch giãn nở.

Bệnh trĩ được phân chia thành 4 cấp độ, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng

Dấu hiệu nhận biết bệnh trĩ

Bệnh trĩ thường phát triển âm thầm với các biểu hiện ban đầu dễ bị bỏ qua. Tuy nhiên, nếu chú ý sớm, người bệnh có thể nhận biết thông qua một số dấu hiệu đặc trưng. Nếu bạn xuất hiện từ 2–3 dấu hiệu này, hãy đi khám chuyên khoa hậu môn, trực tràng càng sớm càng tốt. Phát hiện sớm giúp điều trị dễ dàng, giảm biến chứng và chi phí đáng kể so với giai đoạn muộn.

• Chảy máu khi đi đại tiện là dấu hiệu phổ biến nhất. Ban đầu chỉ là vài giọt máu dính trên giấy vệ sinh, về sau có thể nhỏ giọt hoặc phun thành tia nếu búi trĩ lớn.
• Sa búi trĩ khi bệnh tiến triển, búi trĩ có thể sa ra ngoài hậu môn sau khi đi tiêu. Lúc đầu búi trĩ tự co vào, nhưng về sau cần dùng tay đẩy hoặc không thể co lại được.
• Đau rát, ngứa ngáy hậu môn do vùng tĩnh mạch giãn và viêm, khiến da hậu môn ẩm ướt, ngứa ngáy khó chịu, đặc biệt khi ngồi lâu hoặc sau khi đi tiêu.
• Cảm giác vướng, nặng vùng hậu môn, nặng tức, khó chịu, nhất là khi đứng, ngồi lâu hoặc vận động mạnh.
• Tiết dịch nhầy hoặc ẩm ướt vùng hậu môn là dịch tiết từ búi trĩ làm vùng này luôn ẩm, dễ viêm da và nhiễm trùng.
• Khó đại tiện, táo bón kéo dài vừa là yếu tố vừa là nguyên nhân, vừa là dấu hiệu cho thấy tình trạng bệnh đã ảnh hưởng đến quá trình bài tiết.
• Mệt mỏi, thiếu máu trong trường hợp bệnh nặng, mất máu kéo dài có thể dẫn đến da xanh, chóng mặt, mệt mỏi.

Bệnh trĩ có thể điều trị được không?

Câu trả lời là CÓ. Bệnh trĩ có thể điều trị khỏi hoàn toàn được nếu phát hiện sớm và chữa đúng cách. Tùy theo mức độ của bệnh trĩ, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị thích hợp, nhằm giảm triệu chứng,  co búi trĩ và ngăn ngừa tái phát.

Điều trị nội khoa

Ở giai đoạn nhẹ, độ 1–2, người bệnh có thể điều trị bằng thuốc bôi, thuốc uống kết hợp với thay đổi lối sống như ăn nhiều chất xơ, uống đủ nước, tập thể dục nhẹ nhàng và tránh ngồi lâu. Những biện pháp này giúp giảm viêm, cải thiện lưu thông máu và làm búi trĩ co dần.

• Thay đổi lối sống: Ăn thực phẩm giàu chất xơ. Ăn nhiều trái cây, rau củ và ngũ cốc nguyên hạt. Tránh vận động nặng, ngồi hoặc đứng lâu.
• Dùng thuốc bôi hoặc thuốc cải thiện tuần hoàn máu.
• Thường xuyên ngâm hậu môn trong nước ấm từ 10 – 15 phút mỗi lần, 2-3 lần một ngày.
• Có thể uống thuốc giảm đau theo sự chỉ dẫn của Bác sĩ chuyên khoa.

Điều trị bệnh trĩ phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh

Điều trị ngoại khoa

Với trĩ nặng hơn, độ 3–4, bác sĩ có thể chỉ định các thủ thuật can thiệp ít xâm lấn như thắt búi trĩ bằng vòng cao su, tiêm xơ búi trĩ, hoặc phẫu thuật cắt búi trĩ. Các kỹ thuật này giúp loại bỏ búi trĩ nhanh chóng, ít đau, thời gian hồi phục ngắn và giảm nguy cơ tái phát.

• Thắt dây cao su: Bác sĩ dùng dây cao su để thắt gốc búi trĩ, sau 1 tuần búi trĩ sẽ khô và rụng khỏi hậu môn. Thủ thuật này thường được áp dụng cho bệnh trĩ nhẹ.
• Chích xơ: Bác sĩ sẽ tiêm hóa chất vào mô trĩ để làm teo búi trĩ.
• Phương pháp phẫu thuật Longo: Phẫu thuật này ít đau và thời gian phục hồi nhanh.
• Phẫu thuật cắt trĩ kinh điển: Thường dùng cho các trường hợp trĩ hỗn hợp (cả trĩ nội và trĩ ngoại) hay bệnh nhân có da thừa nhiều, trĩ biến chứng tắc mạch, sa nghẹt.

Hướng dẫn cách phòng ngừa bệnh trĩ tái phát

Sau khi điều trị bệnh trĩ, việc chăm sóc đúng cách và duy trì lối sống lành mạnh đóng vai trò rất quan trọng để ngăn ngừa tái phát. Dưới đây là những hướng dẫn giúp người bệnh phục hồi nhanh và duy trì hiệu quả điều trị lâu dài:

• Xây dựng chế độ ăn giàu chất xơ, tăng cường rau xanh, trái cây tươi, các loại ngũ cốc nguyên hạt… giúp làm mềm phân, tránh táo bón – nguyên nhân chính gây trĩ.
• Uống đủ nước mỗi ngày từ 1,5–2 lít nước để hỗ trợ tiêu hóa và giảm áp lực khi đi đại tiện.
• Duy trì thói quen đại tiện đều đặn, tập thói quen đi vệ sinh vào giờ cố định, không rặn mạnh, không ngồi quá lâu trên bồn cầu.
• Tập thể dục nhẹ nhàng, đi bộ, yoga, bơi lội hoặc các bài tập tăng cường tuần hoàn máu giúp hạn chế tình trạng ứ trệ tĩnh mạch vùng hậu môn.
• Giữ vệ sinh vùng hậu môn sạch sẽ, đặc biệt là sau khi đi vệ sinh, nên rửa bằng nước ấm và lau khô nhẹ nhàng bằng khăn mềm.
• Hạn chế ngồi hoặc đứng lâu, với người làm việc văn phòng, nên thay đổi tư thế thường xuyên, đứng dậy vận động vài phút mỗi giờ.
• Tái khám định kỳ giúp bác sĩ theo dõi tình trạng hồi phục và phát hiện sớm dấu hiệu tái phát, từ đó có hướng xử lý kịp thời.
• Bên cạnh đó, người bệnh nên tránh thức ăn cay nóng, rượu bia và thuốc lá, vì đây là những yếu tố có thể làm giãn tĩnh mạch và tăng nguy cơ tái phát.

Bệnh trĩ có thể tự khỏi không?

Bệnh trĩ thường không thể tự khỏi hoàn toàn nếu đã hình thành búi trĩ. Tuy nhiên, ở giai đoạn nhẹ, người bệnh có thể giảm triệu chứng bằng chế độ ăn nhiều chất xơ, uống nhiều nước và dùng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ.

Sau điều trị trĩ có tái phát không?

Có thể. Nếu người bệnh vẫn duy trì thói quen sinh hoạt không lành mạnh như ngồi lâu, ít vận động, ăn uống thiếu chất xơ, bệnh trĩ có thể tái phát sau một thời gian.

Phẫu thuật cắt trĩ có đau không?

Hiện nay, với các phương pháp cắt trĩ hiện đại như Longo, laser hoặc PPH, người bệnh gần như không đau nhiều, thời gian hồi phục nhanh và ít biến chứng

Khi nào cần đi khám bác sĩ về bệnh trĩ?

Nên đi khám khi có các dấu hiệu như: chảy máu khi đi đại tiện, đau rát hậu môn, sa búi trĩ, ngứa ngáy hoặc khó chịu kéo dài. Việc thăm khám sớm giúp điều trị hiệu quả và tránh biến chứng.

Bệnh trĩ là bệnh lý phổ biến những có thể điều trị hiệu quả hoàn toàn nếu được phát triển kịp thời và đúng cách. Bạn nên duy trì lối sống lành mạnh, chế độ ăn uống khoa học và thăm khám định kỳ để giúp phòng ngừa và tái phát. Tại Thái Thịnh Medic, người bệnh được thăm khám bởi đội ngũ bác sĩ chuyên khoa hậu môn, trực tràng, áp dụng các kỹ thuật tiên tiến trong điều trị trĩ. Hãy chủ động đến khám khi có dấu hiệu bất thường để được tư vấn và điều trị kịp thời, bảo vệ sức khỏe tiêu hóa của bạn.