Trong thời điểm giao mùa, viêm kết mạc hay còn gọi là bệnh đau mắt đỏ dễ bị lây lan trong cộng đồng. Bệnh lý khiến đôi mắt đỏ, ngứa, chảy nước mắt và khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày. Đặc biệt, viêm kết mạc khi giao mùa thường bùng phát do vi khuẩn, virus hoặc dị ứng, nhất là ở trẻ em và người có sức đề kháng yếu. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra các biến chứng như viêm loét giác mạc, giảm thị lực vĩnh viễn,... Để tránh nguy cơ lây nhiễm và tái phát, việc phòng tránh viêm kết mạc khi giao mùa đúng cách là vô cùng cần thiết. Trong bài viết dưới đây, Phòng khám 125 Thái Thịnh- Thai Thinh Medic sẽ chia sẻ 5 cách phòng tránh viêm kết mạc khi giao mùa hiệu quả, giúp bạn bảo vệ đôi mắt khỏe mạnh hơn.

Viêm kết mạc khi giao mùa là gì?

Viêm kết mạc khi giao mùa là tình trạng lớp màng mỏng trong suốt bao phủ lòng trắng mắt và mặt trong mí mắt, gọi là kết mạc bị viêm do tác động của các yếu tố bên ngoài như vi khuẩn, virus hoặc dị ứng thời tiết. Khi giao mùa, độ ẩm và nhiệt độ thay đổi đột ngột khiến bụi bẩn, phấn hoa, vi sinh vật dễ phát tán trong không khí, làm tăng nguy cơ kích ứng mắt.

Bệnh thường biểu hiện qua các triệu chứng như: mắt đỏ, ngứa rát, chảy nước mắt, có gỉ mắt hoặc cảm giác cộm như có dị vật. Viêm kết mạc không chỉ gây khó chịu mà còn dễ lây lan qua tiếp xúc trực tiếp hoặc dùng chung vật dụng cá nhân. Do đó, việc nhận biết sớm và phòng ngừa viêm kết mạc khi giao mùa đúng cách là biện pháp quan trọng để bảo vệ sức khỏe thị giác.

Viêm kết mạc có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau

Nguyên nhân gây viêm kết mạc

Nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ gây viêm kết mạc vào thời điểm giao mùa thường liên quan đến sự thay đổi đột ngột của môi trường, khí hậu và thói quen sinh hoạt. Nhận biết sớm nguyên nhân và yếu tố nguy cơ giúp bạn chủ động phòng tránh viêm kết mạc hiệu quả, bảo vệ sức khỏe đôi mắt cho bản thân và gia đình trong mùa nhạy cảm. Dưới đây là những yếu tố dễ khiến bệnh bùng phát:

• Thay đổi thời tiết, nhiệt độ và độ ẩm. Khi chuyển mùa, thời tiết nóng, lạnh thất thường khiến hệ miễn dịch suy giảm, mắt dễ bị kích ứng bởi không khí khô, bụi hoặc phấn hoa.
• Tăng sinh vi khuẩn và virus do môi trường ẩm thấp, ô nhiễm là điều kiện thuận lợi để vi sinh vật gây bệnh phát triển, đặc biệt là adenovirus, là nguyên nhân phổ biến của viêm kết mạc truyền nhiễm.
• Dị ứng thời tiết, phấn hoa, lông thú. Ở những người có cơ địa dị ứng dễ bị viêm kết mạc dị ứng khi tiếp xúc với các dị nguyên trong không khí, nhất là vào mùa xuân và mùa thu.
• Thói quen vệ sinh mắt kém như dụi mắt bằng tay bẩn, dùng chung khăn mặt, kính, khẩu trang hoặc mỹ phẩm vùng mắt có thể làm lây lan mầm bệnh.
• Sử dụng kính áp tròng không đúng cách như không rửa tay trước khi đeo hoặc để kính quá hạn sử dụng khiến vi khuẩn dễ xâm nhập vào mắt.
• Ô nhiễm môi trường và khói bụi. Đôi mắt tiếp xúc thường xuyên với khói xe, bụi công trình, điều hòa hoặc máy lạnh cũng làm giảm độ ẩm giác mạc, tăng nguy cơ viêm nhiễm.
• Trẻ em và người già là hai nhóm này có hệ miễn dịch yếu, khả năng tự bảo vệ kém nên dễ mắc bệnh hơn, nhất là trong giai đoạn giao mùa.

Dấu hiệu nhận biết bệnh viêm kết mạc theo mùa

Dấu hiệu nhận biết viêm kết mạc khi giao mùa có thể khác nhau tùy nguyên nhân như virus, vi khuẩn, dị ứng. Nếu có các dấu hiệu này kéo dài hơn 2–3 ngày, đặc biệt là khi mắt sưng đau, mờ hoặc tiết dịch vàng xanh, bạn nên đến cơ sở y tế chuyên khoa mắt để được thăm khám và điều trị kịp thời, tránh biến chứng ảnh hưởng đến thị lực.

• Mắt đỏ, ngứa, cộm rát, đây là dấu hiệu sớm và phổ biến nhất. Người bệnh có cảm giác như có bụi trong mắt, ngứa nhiều, đặc biệt là vào buổi sáng hoặc khi tiếp xúc với gió, bụi.
• Chảy nước mắt liên tục là phản ứng tự nhiên của mắt nhằm rửa trôi tác nhân gây kích ứng. Tuy nhiên, nước mắt tiết quá nhiều khiến người bệnh thường xuyên phải lau, gây thêm tổn thương vùng mí.
• Dử mắt hoặc ghèn nhiều, thường gặp trong viêm kết mạc do vi khuẩn. Dử mắt có thể màu vàng, đặc và khiến mi mắt dính chặt khi ngủ dậy.
• Sưng nề, đỏ quanh mí mắt do tình trạng viêm lan rộng khiến vùng da quanh mắt bị sưng nhẹ, đỏ hoặc nóng rát.
• Nhạy cảm với ánh sáng thường gặp ở một số người bị chói, khó mở mắt khi ra nắng hoặc tiếp xúc ánh sáng mạnh.
• Kèm theo triệu chứng dị ứng như hắt hơi, sổ mũi, ngứa mũi hoặc da quanh mắt khô, bong tróc, thường đi kèm trong viêm kết mạc dị ứng theo mùa.

Triệu chứng của viêm kết mạc có thể thay đổi tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh

Đăng ký khám mắt tại chuyên khoa của Phòng khám 125 Thái Thịnh

Khuyến cáo 5 cách phòng tránh viêm kết mạc khi giao mùa hiệu quả

Giữ vệ sinh mắt hằng ngày đúng cách

Vệ sinh mắt là biện pháp quan trọng nhất để ngăn ngừa viêm kết mạc. Mắt là bộ phận nhạy cảm, thường xuyên tiếp xúc với không khí và bụi bẩn, nên cần được làm sạch nhẹ nhàng mỗi ngày.

• Rửa tay sạch bằng xà phòng trước khi chạm vào vùng mắt.
• Dùng nước muối sinh lý 0,9% nhỏ rửa mắt 2–3 lần/ngày để loại bỏ bụi và vi khuẩn.
• Không dụi mắt, kể cả khi bị ngứa hoặc khó chịu.
• Tránh dùng chung khăn mặt, kính, gối hoặc đồ cá nhân để hạn chế lây nhiễm chéo.
• Nếu dùng kính áp tròng, cần vệ sinh đúng cách, bảo quản dung dịch rửa kính đúng hạn.

Không dụi mắt

Bảo vệ mắt trước tác nhân môi trường

Trong giai đoạn giao mùa, môi trường có thể chứa nhiều bụi, phấn hoa hoặc khói độc hại. Việc bảo vệ mắt là cực kỳ cần thiết.

• Đeo kính mát hoặc kính chắn bụi khi ra ngoài.
• Hạn chế di chuyển ngoài trời vào những ngày có gió mạnh, bụi mịn hoặc phấn hoa bay nhiều.
• Sử dụng máy lọc không khí trong nhà, đặc biệt ở phòng ngủ và phòng làm việc.
• Tránh để mắt tiếp xúc trực tiếp với luồng gió điều hòa hoặc quạt mạnh.
• Giữ độ ẩm không khí ổn định để mắt không bị khô, giảm nguy cơ kích ứng.

Tăng cường sức đề kháng cho cơ thể và đôi mắt

Một hệ miễn dịch khỏe mạnh giúp cơ thể chống lại vi khuẩn, virus gây bệnh.

• Ăn nhiều rau xanh, trái cây chứa vitamin A, C, E – các dưỡng chất tốt cho mắt.
• Uống đủ nước mỗi ngày từ 2–2,5 lít giúp mắt ẩm, giảm khô rát.
• Ngủ đủ giấc 7–8 tiếng để mắt được nghỉ ngơi.
• Hạn chế dùng điện thoại, máy tính quá lâu, tránh làm khô mắt.
• Bổ sung thêm các sản phẩm hỗ trợ mắt theo tư vấn bác sĩ.

Vệ sinh và bảo vệ đôi mắt đúng cách

Hạn chế tiếp xúc với nguồn lây nhiễm

Viêm kết mạc dễ lây, đặc biệt trong môi trường tập thể như trường học, văn phòng.

• Tránh tiếp xúc gần người đang bị viêm kết mạc.
• Thường xuyên khử khuẩn tay, đồ dùng cá nhân và bề mặt tiếp xúc như bàn, tay nắm cửa, điện thoại….
• Nếu gia đình có người bệnh, cần cách ly, dùng khăn và đồ dùng riêng.
• Thay khăn mặt, gối, chăn thường xuyên và phơi dưới ánh nắng để diệt khuẩn.

Khám bác sĩ chuyên khoa mắt khi có dấu hiệu bất thường

Nhiều người chủ quan, tự ý nhỏ thuốc khiến bệnh nặng hơn. Vì vậy, khi có biểu hiện nghi ngờ viêm kết mạc, cần khám sớm để chẩn đoán đúng nguyên nhân.

• Các dấu hiệu cảnh báo: đỏ mắt, chảy nước mắt, ngứa, sưng mí, có dử hoặc rỉ mắt.
• Đến cơ sở chuyên khoa Mắt uy tín để được thăm khám và hướng dẫn điều trị phù hợp.
• Tuyệt đối không tự mua thuốc nhỏ mắt có corticoid khi chưa có chỉ định.
• Tái khám đúng hẹn để theo dõi tiến triển, ngăn ngừa biến chứng như loét giác mạc hoặc giảm thị lực.

Thăm khám với bác sĩ chuyên khoa

Câu hỏi thường gặp về bệnh viêm kết mạc

 Viêm kết mạc có lây không?

Có. Viêm kết mạc do virus hoặc vi khuẩn có khả năng lây lan cao thông qua tiếp xúc trực tiếp (tay, khăn mặt, đồ dùng cá nhân) hoặc gián tiếp qua giọt bắn trong không khí. Vì vậy, khi có người mắc bệnh, cần cách ly, dùng riêng đồ cá nhân và rửa tay thường xuyên.

Làm sao phân biệt viêm kết mạc dị ứng và viêm kết mạc do nhiễm trùng?

• Viêm kết mạc dị ứng: thường gây ngứa, chảy nước mắt, không có dử hoặc rỉ mắt mủ.
• Viêm kết mạc do nhiễm trùng: mắt đỏ, sưng, có rỉ vàng/xanh, thường lây lan nhanh.
  Nếu khó phân biệt, nên khám bác sĩ chuyên khoa Mắt để xác định nguyên nhân chính xác.

Viêm kết mạc có tự khỏi không?

Một số trường hợp nhẹ có thể tự khỏi sau 5–7 ngày nếu được vệ sinh và chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, không nên chủ quan vì bệnh có thể tiến triển nặng, gây viêm giác mạc hoặc giảm thị lực nếu không điều trị sớm

Có nên nhỏ thuốc kháng sinh khi bị đỏ mắt?

Không tự ý dùng thuốc nhỏ mắt, đặc biệt là loại chứa corticoid, vì có thể che lấp triệu chứng và làm bệnh nặng hơn. Thuốc cần được bác sĩ kê đơn sau khi xác định nguyên nhân như virus, vi khuẩn hay dị ứng.

Trẻ em bị viêm kết mạc có thể đi học không?

Không nên. Trẻ bị viêm kết mạc dễ lây cho bạn bè. Nên cho trẻ nghỉ học 5–7 ngày, rửa tay thường xuyên, nhỏ thuốc đúng hướng dẫn và chỉ quay lại trường khi mắt hết đỏ, không còn rỉ.

Nên cho trẻ nghỉ học khi bị viêm kết mạc

Làm sao để phòng viêm kết mạc khi thời tiết giao mùa?

Giữ vệ sinh mắt sạch sẽ, tránh dụi mắt, đeo kính bảo vệ khi ra ngoài, rửa tay thường xuyên, tăng cường sức đề kháng và đi khám khi có dấu hiệu bất thường là những biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả nhất.

Viêm kết mạc khi giao mùa là bệnh lý phổ biến, dễ lây nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa và điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm và chăm sóc đúng cách. Giữ vệ sinh mắt, tránh tiếp xúc với nguồn bệnh và chủ động khám chuyên khoa là biện pháp quan trọng giúp phòng ngừa viêm kết mạc khi giao mùa, bảo vệ đôi mắt khỏe mạnh.

Nếu bạn có dấu hiệu mắt đỏ, ngứa, chảy rỉ hoặc sưng đau, hãy đến Phòng khám Đa khoa 125 Thái Thịnh – Thai Thinh Medic để được thăm khám bởi đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, trang thiết bị hiện đại, giúp chẩn đoán chính xác và điều trị nhanh chóng, an toàn.