Xét nghiệm Beta HCG là một trong những phương pháp đáng tin cậy giúp phát hiện sớm việc mang thai. Nhiều chị em thắc mắc xét nghiệm Beta HCG có chính xác không, khi que thử thai vẫn cho kết quả chưa rõ ràng. Trên thực tế, định lượng nồng độ hormone HCG trong máu hoặc nước tiểu không chỉ giúp xác nhận mang thai mà còn hỗ trợ bác sĩ theo dõi sự phát triển của thai kỳ, phát hiện sớm thai ngoài tử cung hoặc sảy thai. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ về độ chính xác, quy trình và thời điểm phù hợp để thực hiện xét nghiệm Beta HCG, đảm bảo kết quả đáng tin cậy.

Xét nghiệm Beta HCG là gì? 

Beta HCG hay Human Chorionic Gonadotropin là một loại hormone được sản xuất bởi các tế bào trong nhau thai ngay sau khi trứng được thụ tinh và làm tổ trong tử cung. HCG có vai trò quan trọng trong việc duy trì thai kỳ, giúp duy trì hoạt động của hoàng thể trong buồng trứng, đảm bảo tiết ra các hormone progesterone và estrogen cần thiết cho sự phát triển của phôi thai.  

Xét nghiệm Beta HCG đo lượng hormone HCG trong máu. Khi một phụ nữ mang thai, mức HCG trong cơ thể sẽ tăng nhanh, thường có thể được phát hiện từ khoảng 10 ngày sau khi thụ tinh. 

Xét nghiệm Beta HCG giúp phát hiện mang thai và theo dõi quá trình phát triển bình thường của thai nhi

Các phương pháp xét nghiệm Beta HCG

Hiện nay, có 2 phương pháp xét nghiệm Beta HCG phổ biến, giúp xác định chính xác việc mang thai sớm và theo dõi tình trạng của thai kỳ. Mỗi phương pháp có cách thực hiện và thời gian, độ chính xác khác nhau.

Xét nghiệm Beta HCG định tính (Qualitative test)

• Xác định có hoặc không có hormone HCG trong máu hoặc nước tiểu.
• Thực hiện tương tự que thử thai, xét nghiệm này cho kết quả “dương tính” hoặc “âm tính”.
• Cho kết quả nhanh chóng, dễ thực hiện, chi phí thấp, có thể làm sớm sau 7–10 ngày kể từ khi rụng trứng.
• Tuy nhiên, phương pháp này không xác định được nồng độ HCG cụ thể, dễ sai lệch nếu làm quá sớm hoặc nước tiểu loãng.
• Xét nghiệm định tính phù hợp khi bạn chỉ muốn xác nhận có thai hay không.

Xét nghiệm Beta HCG định tính

Xét nghiệm Beta HCG định lượng (Quantitative test)

• Đo chính xác nồng độ Beta HCG trong máu, cho biết thai đang phát triển bình thường hay bất thường.
  Phương pháp này cho độ chính xác cao, giúp phát hiện thai sớm hơn que thử, theo dõi tiến triển thai, hỗ trợ chẩn đoán thai ngoài tử cung, sảy thai, hoặc thai trứng.
• Tuy nhiên, bạn cần thực hiện tại cơ sở y tế, chi phí cao hơn so với định tính.
• Xét nghiệm định lượng được khuyến nghị khi muốn theo dõi sự phát triển của thai kỳ hoặc nghi ngờ bất thường.

Xét nghiệm định lượng

Độ chính xác của xét nghiệm Beta HCG phụ thuộc vào yếu tố nào?

Mặc dù xét nghiệm Beta HCG được đánh giá là phương pháp phát hiện thai sớm và chính xác nhất hiện nay, nhưng kết quả vẫn có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau. Để đảm bảo độ tin cậy, bạn cần lưu ý những yếu tố sau:

• Thời điểm xét nghiệm: Nếu thực hiện quá sớm sau khi thụ thai (dưới 7 ngày), nồng độ HCG trong máu còn thấp, có thể dẫn đến kết quả âm tính giả. Thời điểm lý tưởng là sau chậm kinh 3–5 ngày hoặc sau quan hệ nghi ngờ 10–14 ngày.
• Loại xét nghiệm sử dụng: Định lượng Beta HCG trong máu có độ chính xác cao hơn xét nghiệm định tính hoặc que thử thai thông thường. Xét nghiệm máu có thể phát hiện thai sớm hơn 2–3 ngày so với que thử.
• Kỹ thuật lấy mẫu và bảo quản: Mẫu máu hoặc nước tiểu cần được lấy đúng quy trình, bảo quản ở điều kiện phù hợp, tránh ảnh hưởng đến kết quả. Thực hiện tại phòng xét nghiệm đạt chuẩn, có thiết bị hiện đại sẽ cho độ chính xác cao hơn.
• Ảnh hưởng của thuốc và bệnh lý: Một số loại thuốc chứa HCG (dùng trong hỗ trợ sinh sản) hoặc bệnh lý như u nang buồng trứng, ung thư tế bào mầm có thể làm tăng giả nồng độ HCG. Cần thông báo cho bác sĩ về tình trạng sức khỏe và thuốc đang dùng.

Xét nghiệm khi trễ kinh 3- 5 ngày

Chỉ định xét nghiệm Beta HCG khi mang thai

Xét nghiệm Beta HCG được chỉ định trong nhiều trường hợp, bao gồm: 

• Xác định có thai: Beta HCG là xét nghiệm chủ yếu để xác nhận thai kỳ, đặc biệt khi kết quả xét nghiệm nước tiểu chưa rõ ràng hoặc cần xác nhận sớm. 
• Theo dõi sự phát triển của thai nhi: Đánh giá mức HCG có thể giúp bác sĩ theo dõi sự phát triển ban đầu của thai nhi và đảm bảo thai kỳ diễn ra bình thường. 
• Phát hiện thai ngoài tử cung hoặc thai lưu: Nếu mức HCG không tăng như bình thường, có thể là dấu hiệu của các vấn đề như thai ngoài tử cung (ectopic pregnancy) hoặc thai lưu. 
• Theo dõi nguy cơ sảy thai: Khi có dấu hiệu sảy thai hoặc mang thai có nguy cơ, xét nghiệm Beta HCG có thể giúp theo dõi và đưa ra các biện pháp phòng ngừa phù hợp. 

Quy trình thực hiện xét nghiệm Beta HCG 

Xét nghiệm Beta HCG có thể được thực hiện bằng hai phương pháp chính là xét nghiệm máu và xét nghiệm nước tiểu. Cả hai phương pháp này đều nhằm đo lượng hormone Beta HCG (Human Chorionic Gonadotropin) trong cơ thể, giúp xác nhận có thai và theo dõi tình trạng thai kỳ. Tuy nhiên, mỗi phương pháp có độ nhạy, độ chính xác và cách thức thực hiện khác nhau. 

Dưới đây là thông tin chi tiết về từng phương pháp xét nghiệm Beta HCG: 

Xét nghiệm máu Beta HCG 

Xét nghiệm máu là phương pháp phổ biến và có độ chính xác cao nhất để đo nồng độ Beta HCG trong cơ thể. 

• Chuẩn bị: Xét nghiệm Beta HCG qua máu không yêu cầu người bệnh nhịn ăn. Bạn có thể thực hiện bất kỳ thời điểm nào trong ngày. 
• Lấy mẫu máu: Một mẫu máu nhỏ sẽ được lấy từ tĩnh mạch (thường ở cánh tay). Quá trình này diễn ra nhanh chóng và an toàn. 
• Gửi mẫu đến phòng xét nghiệm: Mẫu máu sau đó sẽ được gửi đến phòng xét nghiệm để phân tích và đo lường nồng độ Beta HCG. 
• Kết quả xét nghiệm máu Beta HCG thường có sau vài giờ đến một ngày. 
• Phương pháp này có thể phát hiện nồng độ HCG rất thấp, nên có thể xác định thai kỳ sớm hơn so với xét nghiệm nước tiểu, thường là từ 6-8 ngày sau khi trứng được thụ tinh. 

Ưu điểm:

• Độ chính xác cao: Phương pháp xét nghiệm máu có độ nhạy cao, giúp phát hiện có thai sớm và theo dõi chi tiết hơn về sự thay đổi nồng độ HCG. 
• Đo lường cụ thể: Xét nghiệm máu cho biết chính xác nồng độ HCG, cho phép bác sĩ đánh giá mức độ phát triển của thai nhi và phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường. 

Nhược điểm:

• Chi phí: Xét nghiệm máu thường có chi phí cao hơn xét nghiệm nước tiểu. 
• Thời gian chờ: Bạn cần đến cơ sở y tế để lấy mẫu máu và chờ kết quả phân tích. 

Lấy mẫu máu xét nghiệm

Xét nghiệm nước tiểu Beta HCG 

Xét nghiệm nước tiểu là một phương pháp đơn giản và phổ biến để kiểm tra Beta HCG, thường được sử dụng trong các bộ dụng cụ thử thai tại nhà. 

• Chuẩn bị: Nên thực hiện xét nghiệm vào buổi sáng sớm khi nồng độ HCG trong nước tiểu đạt đỉnh, giúp tăng độ chính xác. 
• Lấy mẫu nước tiểu: Bạn có thể sử dụng bộ thử thai tại nhà, thông qua que thử nước tiểu hoặc cốc thử. 
• Kết quả: Kết quả sẽ hiện lên sau khoảng 1-5 phút, với dấu hiệu dương tính (có thai) hoặc âm tính (không có thai). 
• Kết quả từ que thử thai tại nhà là âm tính hoặc dương tính, không hiển thị nồng độ HCG cụ thể. 
• Để đạt kết quả chính xác nhất, nên thực hiện xét nghiệm nước tiểu khoảng 10-14 ngày sau khi trễ kinh. 

Ưu điểm:

• Dễ thực hiện và tiện lợi: Xét nghiệm có thể tự thực hiện tại nhà, không cần đến cơ sở y tế. 
• Chi phí thấp: Que thử thai có chi phí thấp và dễ tìm mua tại các hiệu thuốc. 

Nhược điểm:

• Độ nhạy thấp: Xét nghiệm nước tiểu có độ nhạy thấp hơn xét nghiệm máu, có thể cho kết quả âm tính giả nếu nồng độ HCG còn thấp. 
• Không đo lường cụ thể: Kết quả chỉ là có hoặc không có thai, không cung cấp thông tin chi tiết về nồng độ HCG. 

Câu hỏi thường gặp về xét nghiệm Beta HCG

 Xét nghiệm Beta HCG bao lâu thì biết có thai?

Thông thường, sau 10–14 ngày kể từ khi quan hệ, nồng độ HCG đủ cao để phát hiện trong máu hoặc nước tiểu. Xét nghiệm máu Beta HCG có thể phát hiện sớm hơn que thử thai khoảng 2–3 ngày.

Nên làm xét nghiệm Beta HCG máu hay nước tiểu?

Nếu bạn muốn biết chính xác và sớm nhất, nên chọn xét nghiệm Beta HCG máu. Xét nghiệm nước tiểu chỉ nên dùng để kiểm tra nhanh tại nhà.

Xét nghiệm Beta HCG có sai số không?

Có thể xảy ra sai số nếu xét nghiệm quá sớm, mẫu không đạt chuẩn hoặc ảnh hưởng bởi thuốc chứa HCG. Vì vậy, nên xét nghiệm tại cơ sở y tế uy tín để có kết quả tin cậy.

Chỉ số Beta HCG bao nhiêu là có thai?

Khi chỉ số Beta HCG > 25 mIU/mL, thường được xem là đã có thai. Nếu thấp hơn, có thể là giai đoạn rất sớm hoặc do kết quả âm tính giả, cần xét nghiệm lại sau 2–3 ngày.

Được xem là có thai nếu chỉ số Beta HCG > 25 mIU/mL

Có thể dùng xét nghiệm Beta HCG để theo dõi thai kỳ không?

Có. Việc định lượng Beta HCG theo thời gian giúp bác sĩ đánh giá thai phát triển bình thường, thai lưu hoặc thai ngoài tử cung, đặc biệt quan trọng trong giai đoạn đầu thai kỳ.

Xét nghiệm Beta HCG là một công cụ quan trọng giúp xác định và theo dõi sự phát triển của thai kỳ. Đây không chỉ là xét nghiệm xác định có thai, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện và xử lý các vấn đề tiềm ẩn có thể xảy ra trong thai kỳ. Thực hiện xét nghiệm đúng cách, tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ và hiểu rõ về ý nghĩa của kết quả sẽ giúp bạn đảm bảo sự an toàn, sức khỏe trong suốt quá trình thai nghén.