Nhiều người nghĩ rằng, viêm khớp là bệnh lý chỉ xảy ra ở người cao tuổi, nhưng thực tế, bệnh có thể gặp ở bất cứ độ tuổi nào. Đây là một trong những bệnh lý cơ xương khớp phổ biến, có tới hơn 100 bệnh về khớp liên quan đến mọi vị trí trên cơ thể như khớp cổ tay, đầu gối, vai,…. Viêm khớp gây ra đau nhức, sưng tấy và hạn chế vận động, khiến cuộc sống trở nên khó khăn hơn. Câu hỏi đặt ra là: Bệnh có thể chữa khỏi không? và làm thế nào để ngăn ngừa hiệu quả? Trong bài viết này, Phòng khám 125 Thái Thịnh sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bệnh viêm khớp và cách bảo vệ khớp khỏe mạnh mỗi ngày
Viêm khớp là gì?
Viêm khớp là tình trạng viêm hoặc tổn thương ở một hay nhiều khớp trên cơ thể. Đây là nhóm bệnh cơ xương khớp phổ biến, với hơn 100 dạng bệnh khác nhau và có thể xảy ra ở bất kỳ vị trí khớp nào trên cơ thể như đầu gối, vai, hông, cổ tay, cột sống,.... Khi khớp viêm, lớp sụn và mô quanh khớp dần bị tổn thương, dẫn đến tình trạng đau nhức, sưng, cứng khớp và ảnh hưởng đến vận động.
Viêm khớp không chỉ là bệnh ở người cao tuổi mà có thể gặp ở người trẻ, thậm chí là cả trẻ em. Viêm khớp thường tiến triển chậm và âm thầm. Nếu không được phát hiện sớm, có thể gây nên những biến chứng nặng nề, làm biến dạng khớp, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.
Viêm khớp là bệnh lý xuất hiện ở mọi độ tuổi
Nguyên nhân gây viêm khớp
Có rất nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng viêm khớp, xác định rõ nguyên nhân sẽ giúp các bác sĩ có phương án điều trị phù hợp và kịp thời. Nguyên nhân gây viêm khớp gồm nguyên nhân gây viêm khớp và nguyên nhân tăng nguy cơ bị viêm khớp.
Viêm khớp có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, tùy thuộc vào loại bệnh. Một số nguyên nhân phổ biến gồm:
- Thoái hóa khớp theo tuổi tác: Khi tuổi càng cao, lớp sụn khớp dần bị mài mòn, dẫn đến viêm và đau nhức.
- Bệnh tự miễn: Trong viêm khớp dạng thấp, hệ miễn dịch tấn công nhầm vào màng khớp, gây viêm kéo dài.
- Nhiễm khuẩn hoặc virus: Một số loại vi khuẩn, virus có thể xâm nhập vào khớp, gây viêm khớp nhiễm khuẩn.
- Rối loạn chuyển hóa: Tình trạng tăng axit uric máu lâu ngày dẫn đến viêm khớp do gout.
- Chấn thương khớp: Tai nạn, vận động quá sức hoặc chấn thương thể thao có thể làm tổn thương sụn và dây chằng, tạo điều kiện viêm khớp phát triển.
Yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc viêm khớp:
- Tuổi tác: Người trên 40 tuổi có nguy cơ cao hơn.
- Giới tính: Phụ nữ dễ mắc viêm khớp dạng thấp hơn nam giới.
- Di truyền: Gia đình có tiền sử viêm khớp sẽ làm tăng khả năng mắc bệnh.
- Thừa cân, béo phì: Trọng lượng dư thừa gây áp lực lớn lên khớp gối, hông, cột sống.
- Nghề nghiệp & thói quen sinh hoạt: Những người phải lao động nặng, thường xuyên mang vác hoặc ngồi lâu một chỗ dễ bị tổn thương khớp.
- Hút thuốc, uống rượu: Thói quen xấu này không chỉ ảnh hưởng tim mạch mà còn thúc đẩy viêm khớp tiến triển nhanh hơn.
Thừa cân – béo phì: Người có chỉ số BMI > 23 (đặc biệt là phụ nữ trên 55 tuổi) là một trong những nguyên nhân gây viêm khớp
Triệu chứng nhận biết sớm viêm khớp
Viêm khớp thường tiến triển âm thầm, nhiều người dễ nhầm lẫn với đau nhức thông thường nên bỏ qua giai đoạn vàng trong điều trị. Nhận biết sớm các triệu chứng dưới đây sẽ giúp bạn đi khám kịp thời:
- Đau khớp: Cảm giác đau xuất hiện khi vận động, leo cầu thang, ngồi xổm hoặc thậm chí khi nghỉ ngơi. Đau có thể âm ỉ hoặc dữ dội tùy mức độ bệnh.
- Cứng khớp buổi sáng: Khớp khó cử động sau khi ngủ dậy hoặc ngồi lâu một chỗ, thường kéo dài từ vài phút đến hàng giờ.
- Sưng và nóng khớp: Vùng quanh khớp bị viêm có thể sưng to, ấm nóng khi chạm vào, đôi khi kèm theo đỏ da.
- Giảm tầm vận động: Các động tác như gập, duỗi, xoay khớp trở nên khó khăn, hạn chế linh hoạt trong sinh hoạt hàng ngày.
- Tiếng lạo xạo khi cử động: Một số người cảm nhận được tiếng kêu “lục cục” khi gập gối, xoay vai hay cử động khớp cổ tay.
- Biến dạng khớp: Nếu bệnh kéo dài không điều trị, khớp có thể bị lệch trục, biến dạng, ảnh hưởng đến dáng đi và vận động.
- Mệt mỏi, sốt nhẹ, sụt cân: Đây là dấu hiệu toàn thân thường gặp ở những trường hợp viêm khớp dạng thấp hoặc viêm khớp do bệnh tự miễn.
Bệnh xuất hiện ở mọi vị trí trên cơ thể
Các dạng viêm khớp phổ biến
Viêm khớp dạng thấp
Viêm khớp ở người trẻ tuổi đang có xu hướng gia tăng, đặc biệt là viêm khớp dạng thấp... Theo Dữ liệu toàn cầu về điều trị viêm khớp dạng thấp, có đến 8/100.000 người trong độ tuổi từ 18 đến 34 bị viêm khớp dạng thấp. Đây là bệnh mãn tính và có thể làm suy giảm chức năng của các cơ quan bộ phận khác như mắt, phổi, tim, mạch máu... Bệnh xảy ra khi hệ thống miễn dịch tấn công các mô của cơ thể, đặc biệt là mô liên kết, gây ra viêm khớp và thoái hóa, biến dạng khớp.
Một số nguyên nhân dẫn tới viêm khớp dạng thấp:
- Giới tính: Phụ nữ thường có nguy cơ mắc bệnh này cao hơn nam giới
- Tuổi tác: Bệnh tấn công mọi người ở mọi lứa tuổi, nhưng có dấu hiệu rõ rệt ở tuổi trung niên
- Tiền sử gia đình: nguy cơ mắc bệnh của bạn sẽ cao hơn nếu có người trong gia đình đã mắc viêm khớp dạng thấp
- Hút thuốc lá: làm tăng khả năng phát triển bệnh và khiến các triệu chứng bệnh trầm trọng hơn.
- Tiếp xúc với môi trường chứa hóa chất: Một số chất phơi nhiễm như amiăng, silica là tác nhân khiến bệnh RA phát triển.
- Thừa cân – béo phì: Người có chỉ số BMI > 23 (đặc biệt là phụ nữ trên 55 tuổi)
Gout (Gút)
Gout là một dạng viêm khớp gây ra các cơn đau dữ dội, nóng và sưng tại một vùng ở khớp, vết sưng thường thấy ở các chi dưới, cơn đau kéo dài trong khoảng hai tuần, sau đó biến mất. Bệnh gout xảy ra khi cơ thể tạo ra quá nhiều axit uric hoặc không bài tiết hết lượng axit uric dư thừa.
Bệnh gout thường gặp ở nam giới và thường xuất hiện ở tuổi trung niên. Người trẻ ít khi có nguy cơ bị bệnh tuy nhiên nếu mắc phải thì bệnh có xu hướng trở nên nghiêm trọng hơn. Những đối tượng có nguy cơ cao bị gout:
- Thừa cân – béo phì
- Tăng huyết áp
- Lạm dụng rượu bia
- Sử dụng thuốc lợi tiểu
- Chế độ ăn nhiều thịt đỏ và hải sản
- Chức năng thận kém
Bệnh gout thường gặp ở nam giới và thường xuất hiện ở tuổi trung niên
Thoái hóa khớp
Thoái hóa khớp là dạng viêm khớp khá phổ biến. Thoái hóa khớp thường gặp ở các khớp phải hoạt động nhiều như hông, đầu gối, bàn tay, cột sống,... Bệnh xảy ra khi lớp sụn bảo vệ đệm ở các đầu xương bị tổn thương, nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến nguy cơ tàn tật cho người bệnh.
Yếu tố nguy cơ của bệnh thoái hóa khớp bao gồm:
- Tuổi tác
- Giới tính: phụ nữ có nguy cơ mắc thoái hóa khớp cao
- Thừa cân – béo phì
- Tổn thương khớp khi chơi thể thao hoặc do tai nạn làm tăng khả năng bị thoái hóa khớp.
- Di truyền
- Những người có khớp dị dạng hoặc sụn khiếm khuyết dễ bị thoái hóa khớp hơn.
Tìm hiểu ngay: Khám và điều trị chuyên sâu cơ xương khớp với chuyên gia của Phòng khám 125 Thái Thịnh.
Đau cơ xơ hóa
Đau cơ xơ hóa là một hội chứng rối loạn ở vấn đề xử lý tín hiệu đau và truyền đến các cơ từ bộ não, thường khởi phát ở tuổi trung niên, có thể gặp ở trẻ em.
Một số triệu chứng thường gặp của bệnh là tình trạng đau cơ xương lan tỏa, rối loạn giấc ngủ, mệt mỏi, suy giảm nhận thức và trí nhớ. Ngoài ra, người bệnh còn có thể bị ngứa ran hoặc tê ở bàn tay, bàn chân, đau ở hàm và gặp phải các vấn đề về tiêu hóa. Triệu chứng rất đa dạng với mức độ khác nhau, dễ nhầm lẫn với bệnh lý khác, nếu không điều trị sớm, bệnh có thể tiến triển thành mãn tính khiến cơn đau nghiêm trọng hơn, triệu chứng kéo dài và lặp lại hơn.
Nguyên nhân khởi phát của bệnh:
- Căng thẳng thường xuyên
- Rối loạn căng thẳng sau chấn thương
- Chấn thương do chuyển động lặp đi lặp lại
- Bị bệnh lupus, viêm khớp dạng thấp hoặc hội chứng mệt mỏi mãn tính
- Di truyền
- Thừa cân – béo phì
- Bệnh thường gặp ở phụ nữ
Ngoài ra, một số tình trạng viêm ở khớp có thể kể đến như: viêm đa khớp (tình trạng viêm xuất hiện ở nhiều khớp), viêm màng hoạt dịch, viêm khớp có biểu hiện viêm ruột,…
Xem ngay: Lịch làm việc khoa Nội của Phòng khám 125 Thái Thịnh nhé!
Cách phòng ngừa viêm khớp hiệu quả
Viêm khớp có thể gây ảnh hưởng lâu dài đến vận động và chất lượng cuộc sống, nhưng bạn hoàn toàn có thể chủ động phòng ngừa bằng những thói quen khoa học sau:
- Duy trì cân nặng hợp lý: Trọng lượng cơ thể vừa phải giúp giảm áp lực lên khớp gối, hông và cột sống – những vị trí dễ bị tổn thương nhất.
- Tập luyện thể dục thường xuyên: Các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội, yoga hoặc đạp xe giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp, giữ cho khớp dẻo dai và linh hoạt.
- Ăn uống cân bằng: Bổ sung nhiều rau xanh, trái cây, cá giàu omega-3, sữa và các thực phẩm chứa canxi, vitamin D để nuôi dưỡng xương khớp. Hạn chế đường, muối, rượu bia và đồ chiên rán.
- Bảo vệ khớp khi làm việc: Tránh bê vác vật nặng quá sức, giữ tư thế đúng khi ngồi, đứng hoặc cúi. Sử dụng dụng cụ hỗ trợ nếu công việc thường xuyên gây áp lực lên khớp.
- Phòng tránh chấn thương: Khởi động kỹ trước khi tập luyện, mang giày dép phù hợp và dùng đồ bảo hộ khi chơi thể thao để hạn chế nguy cơ tổn thương khớp.
- Không hút thuốc lá: Thuốc lá làm suy yếu hệ miễn dịch, tăng viêm và thúc đẩy quá trình thoái hóa khớp nhanh hơn.
- Khám sức khỏe định kỳ: Đặc biệt với người có tiền sử gia đình mắc viêm khớp hoặc thường xuyên đau khớp, việc thăm khám giúp phát hiện sớm và điều trị kịp thời.
- Quản lý căng thẳng: Stress kéo dài có thể làm trầm trọng hơn tình trạng viêm, vì vậy cần nghỉ ngơi hợp lý và duy trì tinh thần thoải mái.
Uống đủ nước mỗi ngày
Câu hỏi thường gặp về viêm khớp
Viêm khớp có chữa khỏi hoàn toàn được không?
Viêm khớp thường không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng nếu phát hiện sớm và điều trị đúng cách, người bệnh có thể kiểm soát triệu chứng, duy trì vận động và hạn chế biến chứng.
Viêm khớp và thoái hóa khớp có giống nhau không?
Không. Viêm khớp là tình trạng khớp bị viêm, có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau. Thoái hóa khớp là một dạng viêm khớp do quá trình lão hóa làm sụn khớp bị mòn dần.
Người bị viêm khớp nên ăn gì và kiêng gì?
Nên ăn cá giàu omega-3, sữa, rau xanh, trái cây tươi. Tránh thức ăn nhiều dầu mỡ, đồ chiên rán, rượu bia và thuốc lá vì có thể làm nặng thêm tình trạng viêm.
Tập luyện có làm bệnh viêm khớp nặng hơn không?
Ngược lại, tập luyện điều độ giúp tăng cường cơ bắp, giảm áp lực cho khớp. Tuy nhiên, cần chọn bài tập nhẹ nhàng, phù hợp như bơi lội, yoga, đi bộ.
Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Nếu xuất hiện đau khớp kéo dài, sưng nóng đỏ, cứng khớp buổi sáng hoặc hạn chế vận động, bạn nên đi khám sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời
Viêm khớp có di truyền không?
Một số dạng viêm khớp, đặc biệt là viêm khớp dạng thấp, có yếu tố di truyền. Nếu trong gia đình có người mắc, nguy cơ của bạn sẽ cao hơn.
Viêm khớp là bệnh lý cơ xương khớp phổ biến, có thể gặp ở nhiều lứa tuổi và gây ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống. Nhận biết sớm triệu chứng, chủ động phòng ngừa và thăm khám kịp thời sẽ giúp quá trình điều trị hiệu quả hơn, giảm nguy cơ biến chứng.
Nếu bạn đang gặp tình trạng đau, sưng hoặc cứng khớp kéo dài, hãy đến Phòng khám Đa khoa 125 Thái Thịnh để được đội ngũ bác sĩ chuyên khoa cơ xương khớp thăm khám, tư vấn và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.
