Ung thư vú đang gia tăng và trẻ hóa. Đây là căn bệnh gây tử vong hàng đầu trong các loại ung thư ở nữ giới. Khoa học hiện đại việc tầm soát sớm ung thư vú được thực hiện nhanh chóng với độ chính xác cao, giúp nhiều người phát hiện ung thư vú ngay từ khi chưa có triệu chứng. Vậy hiện nay có những cách nào để tầm soát ung thư vú, ưu điểm của mỗi phương pháp là gì?
1. Vì sao nên tầm soát ung thư vú?
Ung thư vú được chia làm 5 giai đoạn cụ thể là:
- Giai đoạn 0: Giai đoạn tiền ung thư;
- Giai đoạn I: Xâm lấn;
- Giai đoạn II: Phát triển;
- Giai đoạn III: Lan rộng;
- Giai đoạn IV: Di căn.
Ở giai đoạn 0 – giai đoạn sớm nhất của bệnh ung thư vú, các tế bào ung thư chỉ bắt đầu tăng trưởng bất thường trong các ống dẫn sữa, chưa có tính chất xâm lấn. Do đó nếu được phát hiện và điều trị ở giai đoạn này cơ hội thành công là khoảng 90-100%.
Hiện nay trên 70% bệnh nhân ung thư vú phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn. Vì vậy việc tầm soát ung thư vú có ý nghĩa rất quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả điều trị, tạo cơ hội kéo dài sự sống cho người bệnh.
2. Khuyến cáo độ tuổi tầm soát ung thư vú
- Tất cả phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ (từ 18 tuổi trở lên) nên tự khám vú thường xuyên.
- Phụ nữ trong độ tuổi 20- 30 nên khám chuyên khoa 3 năm/ lần, từ 40 tuổi trở lên nên khám chuyên khoa 1 năm/ lần.
- Phụ nữ trên 40 tuổi nên tầm soát ung thư vú bằng siêu âm tuyến vú hoặc chụp Mammography 1 năm/ lần.
- Phụ nữ có yếu tố nguy cơ cao mắc ung thư vú nên siêu âm tuyến vú, chụp Mammography và chụp cộng hưởng từ tuyến vú 1 năm/ lần.
Yếu tố nguy cơ cao mắc ung thư vú bao gồm:
- Tiền sử gia đình có người mắc ung thư vú hoặc ung thư buồng trứng;
- Tiền sử có kinh sớm (trước 12 tuổi);
- Tiền sử mãn kinh muộn ( sau 55 tuổi);
- Thường xuyên sử dụng thuốc tránh thai hoặc hormone nội tiết estrogen thay thế;
- Không sinh con hoặc sinh con muộn sau 30 tuổi;
- Chế độ ăn nhiều chất béo, mỡ động vật, ít vận động, hút thuốc lá, uống rượu bia thường xuyên…
3. Có những cách nào để tầm soát ung thư vú?
3.1. Tự khám vú
Đây là phương pháp đơn giản nhưng khá hiệu quả, mọi chị em phụ nữ đều có thể thực hiện hàng tháng. Các bước tự khám vú gồm:
- Đứng trước gương, tự khám bằng cách quan sát vú trước gương với vai thẳng, hai tay chống nhẹ lên hông. Hãy quan sát và tìm kiếm các bất thường nếu có về màu sắc, hình dạng và sự bất đối xứng hai bên vú, ví dụ: da có bị lồi lõm hay có sần như vỏ cam ko, núm vú có chảy dịch hay bị tụt núm vú ko, có vị trí nào sưng đau gây bất đối xứng bên còn lại ko...
- Giơ hai tay quá đầu và tìm kiếm các dấu hiệu như trên.
- Dùng ngón cái và ngón trỏ nặn nhẹ đầu vú kiểm tra xem có chảy dịch ko, dịch màu gì...
- Tự khám vú trong tư thế nằm ngửa, tay phải khám vú trái và ngược lại tay trái khám vú phải. Chụm các ngón tay lại và dùng phần thẳng của các ngón tay để kiểm tra nhu mô vú. Luôn giữ các ngón tay thẳng và khép lại với nhau trong quá trình khám vú. Có thể chia vú thành 4 góc ¼ và khám lần lượt từng góc hoặc bắt đầu từ núm vú di chuyển tay thành các vòng tròn to dần theo hình xoáy trôn ốc đến hết vú. Nên ghi nhớ trình tự khám mà bản thân hay dùng để cảm nhận và phát hiện những thay đổi của nhu mô vú. Hãy đảm bảo che phủ toàn bộ vú từ trên xuống dưới, từ xương đòn đến đỉnh bụng, từ nách đến đường giữa.
- Khám vú ở tư thế đứng hoặc ngồi với các bước như trên.
3.2. Siêu âm vú
Đây là phương pháp được áp dụng khá phổ biến vì chi phí thấp, dễ thực hiện, không xâm lấn, không đau và không gây hại cho bệnh nhân. Ưu điểm của phương pháp này là:
- Không tiếp xúc với tia X nên có thể dùng cho các bệnh nhân mang thai, bệnh nhân nhạy cảm với tia X, trẻ em đang tuổi dậy thì, những người có tuyến vú to, dày…
- Phương pháp có độ chính xác cao, có thể phát hiện những tổn thương nhỏ đường kính dưới 5 mm.
- Hỗ trợ định vị mũi kim trong sinh thiết kim to khối u vú.
3.3. Chụp X quang tuyến vú (Mammography) hay còn gọi là chụp nhũ ảnh vú
Chụp X quang tuyến vú là thủ thuật sử dụng tia X cường độ thấp chiếu vào nhu mô vú để thu lại hình ảnh tại tuyến vú. Chụp X quang tuyến vú cho phép phát hiện các bất thường và các khối u vú ở giai đoạn sớm, ngay cả khi bệnh nhân chưa sờ thấy. Ưu điểm của chụp X quang tuyến vú là:
- Đây là phương pháp chẩn đoán nhanh, thuận tiện, chi phí thấp, không xâm lấn.
- Tia X sử dụng trong chụp mammography là loại có năng lượng thấp nên khả năng gây hại cho cơ thể gần như không có.
- Phát hiện các bất thường ở nhu mô vú và hố nách 2 bên
- Phát hiện dấu hiệu vi vôi hóa nhỏ ( dấu hiệu nghi ngờ ác tính) mà siêu âm có thể không đánh giá được.
- Có thể phát hiện những tổn thương kín đáo mà thăm khám lâm sàng không phát hiện được, các tổn thương trong lòng ống tuyến sữa, các vôi hóa rất nhỏ với độ nhạy là trên 90%.
- Các trường hợp khám lâm sàng, siêu âm hay chụp mammography có nghi ngờ sẽ được làm tế bào học, mô bệnh học để chẩn đoán xác định.
3.4. Chụp MRI tuyến vú
Chụp cộng hưởng từ (chụp MRI tuyến vú) là kỹ thuật hiện đại giúp phát hiện sớm ung thư vú và các bất thường khác ở vú với độ chính xác cao. Đây là phương pháp sử dụng từ trường mạnh, sóng vô tuyến và máy tính để tạo ra hình ảnh chi tiết về cấu trúc bên trong của tuyến vú.
4. Kết luận
Như vậy để biết chính xác mình cần làm phương pháp nào để tầm soát ung thư vú, bạn cần được thăm khám bởi bác sĩ chuyên khoa.
Khoa Ung bướu – Phòng khám 125 Thái Thịnh – địa chỉ tin cậy trong khám và sàng lọc ung thư.
Đội ngũ chuyên gia, bác sĩ đầu ngành:
✧ PGS.TS Tạ Văn Tờ: Giám đốc Trung tâm Giải phẫu bệnh và Sinh học phân tử - Bệnh viện K; Trưởng Bộ môn Giải phẫu bệnh - Trường Đại học Y Hà Nội; Phó Chủ tịch Hội Giải phẫu bệnh – Tế bào bệnh học Việt Nam.
✧ PGS.TS Bùi Văn Giang: Giám đốc Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh – Bệnh viện K ; Phó Trưởng Bộ môn chẩn đoán hình ảnh - Đại học Y Hà Nội.
✧ TS.BS CKII Nguyễn Văn Định: Nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phòng chống ung thư; Nguyên Trưởng Khoa Ngoại Vú - Bệnh viện K; Nguyên Trưởng Đơn vị Nghiên cứu 𝘶𝘯𝘨 𝘵𝘩𝘶̛ 𝘷𝘶́ - Bệnh viện K.
✧ TS.BS Nguyễn Quang Thái: Nguyên Trưởng khoa Ngoại tổng hợp Quán sứ - Bệnh viện K; Trưởng khoa Ngoại tổng hợp Tam Hiệp - Bệnh viện K.
Để biết thêm thông tin chi tiết, mời quý khách hàng liên hệ hotline: 0972 88 11 25.
