Không ít mẹ bầu cảm thấy hoang mang khi bác sĩ đề cập đến chỉ số PI trong siêu âm thai mà không được giải thích kỹ. Chỉ số PI có vai trò gì, tại sao lại cần theo dõi trong thai kỳ và khi nào chỉ số này trở thành dấu hiệu cảnh báo cho sức khỏe thai nhi? Đọc ngay bài viết sau để được giải đáp mẹ bầu nhé!
1. Tổng quan về chỉ số PI trong siêu âm thai
Chỉ số PI trong siêu âm thai (Pulsatility Index) là một thông số được sử dụng trong siêu âm Doppler để đánh giá trở kháng mạch máu - tức mức độ cản trở dòng chảy của máu trong hệ tuần hoàn của mẹ và thai nhi. Chỉ số này phản ánh sự dao động vận tốc dòng máu qua động mạch trong một chu kỳ tim, từ đó giúp bác sĩ nhận định khả năng cung cấp oxy và dưỡng chất cho thai nhi.
Chỉ số PI trong siêu âm thai thường được đo tại các vị trí như động mạch rốn, động mạch não giữa của thai và động mạch tử cung. Tùy theo vị trí đo, giá trị và ý nghĩa của PI sẽ khác nhau. Khi kết hợp với chỉ số sức cản (RI), PI trở thành công cụ quan trọng để đánh giá sức khỏe và tình trạng tăng trưởng của thai nhi.
Tổng quan về chỉ số PI trong siêu âm thai
2. Ý nghĩa của chỉ số PI trong theo dõi sức khỏe thai nhi
Chỉ số PI là công cụ hiệu quả để đánh giá tuần hoàn giữa mẹ và thai nhi, được bác sĩ căn cứ để:
- Phát hiện sớm tình trạng thiếu oxy, suy tuần hoàn bào thai
- Giám sát thai nghi ngờ chậm phát triển trong tử cung
- Đánh giá chức năng nhau thai và khả năng cung cấp dinh dưỡng từ mẹ sang thai nhi
- Theo dõi thai phụ có tiền sử hoặc có nguy cơ tiền sản giật, rối loạn tăng huyết áp hoặc các bệnh lý nhau thai,...
Chỉ số PI có liên quan chặt chẽ với tuổi thai và thường giảm dần theo sự phát triển của thai kỳ. PI thấp hơn mức sinh lý cho thấy lưu lượng máu chảy quá nhanh hoặc không đủ trở kháng cũng là yếu tố cần được lưu tâm, đặc biệt khi đi kèm bất thường ở tim thai hoặc các chỉ số Doppler khác. Ngược lại, chỉ số này cao bất thường có thể phản ánh tình trạng tăng sức cản mạch máu làm giảm lưu lượng máu và oxy đến thai nhi cũng như tình trạng suy giảm chức năng nhau thai.
Cụ thể theo từng vị trí đo chỉ số PI:
2.1. Chỉ số PI động mạch tử cung
PI đo tại động mạch tử cung (UtA) giúp đánh giá quá trình tưới máu tử cung - nhau thai, là yếu tố then chốt ảnh hưởng đến sự phát triển của bánh rau và thai nhi. Trong thai kỳ bình thường, chỉ số này có xu hướng giảm dần khi tuổi thai tăng. Chỉ số PI UtA hiện được xem là phương pháp theo dõi hiệu quả các nguy cơ bất lợi trong thai kỳ như sau:
- PI động mạch tử cung cao: Cho thấy nguy cơ tiền sản giật, thai chậm tăng trưởng trong tử cung, bong nhau thai hoặc tăng nguy cơ thai chết lưu.
- PI động mạch tử cung thấp: Thông thường là dấu hiệu tốt, máu lưu thông đến tử cung và bánh rau tốt.
Đo PI UtA trong tam cá nguyệt đầu và giữa thai kỳ hiện được xem là phương pháp sàng lọc hiệu quả nguy cơ tiền sản giật và thai nhi chậm phát triển. Kết hợp chỉ số PI với các yếu tố như tiền sử mẹ, huyết áp protein huyết tương PAPP-A và yếu tố tăng trưởng nhau thai có thể đánh giá sớm các nguy cơ này, hỗ trợ giám sát thai kỳ và can thiệp kịp thời.
2.2. Động mạch rốn
Động mạch rốn đóng vai trò trung gian vận chuyển oxy và dưỡng chất từ mẹ sang thai nhi. Do đó, chỉ số PI tại động mạch rốn là thông số quan trọng để đánh giá trở kháng trong tuần hoàn nhau thai và mức độ hiệu quả của việc trao đổi chất giữa mẹ và con. Trong một thai kỳ khỏe mạnh, PI động mạch rốn thường bắt đầu ở mức cao và giảm dần về cuối thai kỳ, phản ánh quá trình giảm sức cản mạch máu theo sự trưởng thành của bánh nhau.
PI động mạch rốn cao bất thường có thể gợi ý dòng máu qua động mạch rốn có sức cản lớn khiến thai không thể nhận đủ dưỡng chất và oxy từ mẹ. Tình trạng này làm tăng nguy cơ thiếu oxy, suy dinh dưỡng bào thai, chậm phát triển trong tử cung hoặc nghiêm trọng hơn là thai lưu nếu không can thiệp kịp thời.
2.3. Chỉ số PI động mạch não giữa
Chỉ số PI tại động mạch não giữa phản ánh khả năng tưới máu não của thai nhi. Ở thai nhi khỏe mạnh, chỉ số này thường tăng dần từ giữa thai kỳ đến đầu tam cá nguyệt thứ ba, sau đó giảm dần.
PI động mạch não giữa thấp bất thường có thể là biểu hiện của hiện tượng “tái phân bố tuần hoàn”, khi cơ thể thai nhi điều chỉnh để ưu tiên tưới máu cho não khi bị thiếu oxy. Đây là một dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm và cần theo dõi sát. Ngoài ra, PI động mạch rốn cao bất thường có liên quan chặt chẽ đến tình trạng này.
Tuy nhiên, chỉ số PI động mạch não có thể cao trở lại trong tình trạng não phù, suy tuần hoàn nặng cho thấy thiếu oxy trầm trọng. Do đó, việc đánh giá PI động mạch não giữa cần kết hợp với các chỉ số khác như PI động mạch rốn, chỉ số CPR (cerebroplacental ratio) và nhiều chỉ số khác để đưa ra kết luận chính xác. Dựa trên các kết quả này, bác sĩ có thể chủ động can thiệp sớm, tránh biến chứng nặng cho thai nhi.
Ý nghĩa của chỉ số PI trong theo dõi sức khỏe thai nhi
3. Khi nào cần đo chỉ số PI trong siêu âm thai?
Chỉ số PI trong siêu âm thai không phải là xét nghiệm thường quy cho tất cả thai phụ. Việc đo chỉ số này được chỉ định trong những trường hợp thai phụ có yếu tố nguy cơ hoặc nghi ngờ thai nhi tăng trưởng bất thường. Cụ thể:
- Mẹ bầu có tiền sử sản khoa bất thường: tiền sản giật, thai lưu, sinh non, thai chậm phát triển trong tử cung.
- Mắc bệnh lý nền: tăng huyết áp, tiểu đường thai kỳ, rối loạn đông máu.
- Thai nhi có dấu hiệu bất thường trên siêu âm 2D: nhỏ hơn tuổi thai, thiểu ối, suy dinh dưỡng bào thai.
- Mang đa thai, đặc biệt song thai hoặc thai ba, có nguy cơ rối loạn phân bố tuần hoàn giữa các thai.
- Nghi ngờ bệnh lý nhau thai: nhau bong non, rau tiền đạo hoặc bất thường tưới máu nhau thai.
- Tuổi thai lớn hoặc gần đến ngày dự sinh, cần đánh giá tình trạng oxy hóa và dinh dưỡng để quyết định thời điểm sinh an toàn.
Việc đo chỉ số PI thường được thực hiện vào tuần thai thứ 11 - 13 để sàng lọc sớm tiền sản giật và tiếp tục theo dõi trong tam cá nguyệt thứ hai và thứ ba theo chỉ định của bác sĩ.
4. Cách đo chỉ số PI trong siêu âm thai
Chỉ số PI trong siêu âm thai được tính toán dựa trên sự dao động vận tốc dòng máu qua một mạch máu trong chu kỳ tim theo công thức sau:
PI = (PSV - EDV) / TAV
Trong đó:
- PSV: Vận tốc đỉnh tâm thu
- EDV: Thể tích cuối tâm trương
- TAV: Vận tốc trung bình theo thời gian
5. Giá trị bình thường của chỉ số PI trong siêu âm thai
Giá trị trung bình của chỉ số PI trong siêu âm thai:
Giá trị trung bình của chỉ số PI động mạch rốn trong siêu âm thai:
Giá trị trung bình của chỉ số PI động mạch não giữa trong siêu âm thai:
6. Siêu âm thai chất lượng cao đánh giá chính xác chỉ số PI tại Thai Thinh Medic
Đánh giá chính xác chỉ số PI trong siêu âm thai yêu cầu kỹ thuật siêu âm Doppler cần được thực hiện bởi đội ngũ chuyên môn cao với trang thiết bị hiện đại. Để có thể theo dõi thai kỳ trọn vẹn với các chỉ số siêu âm chính xác, mẹ bầu mẹ bầu có thể hoàn toàn yên tâm lựa chọn Thai Thinh Medic - đơn vị tiên phong trong siêu âm thai và quản lý thai kỳ chất lượng cao tại Hà Nội có uy tín gần 30 năm.
- Đội ngũ bác sĩ Sản khoa và Chẩn đoán hình ảnh giàu kinh nghiệm: Luôn cập nhật kiến thức chuyên môn, kỹ thuật mới và đồng hành tận tâm cùng mẹ bầu trong từng giai đoạn thai kỳ.
- Trang thiết bị siêu âm Doppler hiện đại: Hệ thống máy siêu âm tiên tiến, đảm bảo độ chính xác cao trong việc đo các chỉ số tuần hoàn thai nhi, bao gồm chỉ số PI.
- Quy trình thăm khám thai toàn diện: Quy trình được chuẩn hóa nhằm mang đến sự an tâm và kết quả chẩn đoán tin cậy cho mẹ bầu.
- Giải thích kết quả rõ ràng, dễ hiểu: Các bác sĩ luôn dành thời gian để phân tích, giải thích ý nghĩa từng chỉ số, giúp mẹ hiểu rõ tình trạng sức khỏe của con và yên tâm trong hành trình mang thai.
- Hỗ trợ tâm lý: : Thai Thinh Medic chú trọng đồng hành về mặt tinh thần, giúp mẹ bầu giảm lo lắng khi gặp phải các chỉ số bất thường hoặc tình huống nhạy cảm trong thai kỳ.
Mẹ bầu có bất kỳ lo lắng nào về chỉ số PI trong siêu âm thai hoặc muốn được theo dõi thai kỳ bởi đội ngũ chuyên gia tận tâm, hãy liên hệ ngay với Thai Thinh Medic để được tư vấn và đặt lịch khám.
Siêu âm thai chất lượng cao đánh giá chính xác chỉ số PI tại Thai Thinh Medic
Thai Thinh Medic - Phòng khám 125 Thái Thịnh
📍 125-127 Thái Thịnh, Thịnh Quang, Đống Đa, HN
☎ 0243 853 5522 / 097 288 1125 (Zalo)
🌐 https://ttmedic.vn
Nguồn tham khảo:
1. Tổng quan về chỉ số PI - Pulsatility Index Overview
