Áp xe nách là tình trạng nhiễm trùng tại mô mềm dẫn đến hình thành ổ mủ vùng nách, thường đi kèm với tình trạng sưng đau, đỏ da và khó chịu. Khi ổ áp xe tiến triển nặng thì dẫn lưu áp xe nách là phương pháp hiệu quả để loại bỏ mủ, giảm đau và ngăn ngừa dẫn đến biến chứng nguy hiểm. Vậy khi nào cần dẫn lưu áp xe nách, cách thực hiện thế nào và sau khi dẫn lưu cần chăm sóc thế nào để vết thương nhanh phục hồi và không tái phát? Để tìm hiểu chi tiết hơn, hãy cùng theo dõi trong bài viết dưới đây của Phòng khám 125 Thái Thịnh - Thai Thinh Medic nhé!
Áp xe nách là gì?
Áp xe nách là tình trạng nhiễm trùng mô mềm ở vùng nách, dẫn đến hình thành một ổ mủ dưới da. Áp xe nách thường xuất hiện khi vi khuẩn xâm nhập vào tuyến mồ hôi, nang lông hoặc các tổn thương nhỏ trên da dẫn đến viêm sưng, đỏ và đau nhức.
Tình trạng áp xe nách không chỉ gây khó chịu mà còn có thể dẫn đến nguy cơ lan rộng sang các vùng mô lân cận nếu không được xử lý kịp thời và đúng cách. Áp xe nách ở trẻ em hoặc người có dễ miễn dịch kém, khối áp xe có thể tiến triển nhanh, dẫn đến sốt cao, sưng nặng và thậm chí là cần can thiệp y tế khẩn cấp. Nắm được nguyên nhân và triệu chứng để xác định khi nào cần áp dụng dẫn lưu áp xe nách để bảo vệ sức khỏe và hạn chế biến chứng nguy hiểm.
Nguyên nhân phổ biến gây áp xe nách:
- Vi khuẩn Staphylococcus aureus: là tác nhân chính gây nhiễm trùng, thường xâm nhập qua vết trầy xước nhỏ trên da.
- Tắc tuyến mồ hôi hoặc nang lông: mồ hôi và bã nhờn tích tụ tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển.
- Vệ sinh kém vùng nách: tạo điều kiện cho vi khuẩn và nấm xâm nhập.
- Chấn thương da hoặc cạo lông sai cách: làm da bị trầy xước, dễ nhiễm khuẩn.
- Hệ miễn dịch yếu hoặc bệnh lý nền: như tiểu đường, bệnh lý da mạn tính, làm tăng nguy cơ hình thành áp xe.
- Biến chứng từ nhiễm trùng khác: áp xe có thể phát triển sau viêm nang lông hoặc mụn nhọt chưa điều trị đúng cách.
Áp xe nách
Khi nào cần dẫn lưu áp xe nách?
Dẫn lưu áp xe nách là một thủ thuật đơn giản nhằm loại bỏ mũi và dịch viêm tích tụ trong ổ áp xe vùng nách. Khi khối áp xe lớn, gây đau nhiều mà không tự vỡ được thì bác sĩ cần dẫn lưu để giảm áp lực ổ mủ, ngăn ngừa nhiễm trùng lan rộng và giúp vết thương nhanh lành.
Áp xe nách lớn, sưng đỏ và đau nhiều
Một trong những dấu hiệu rõ ràng nhất cần dẫn lưu là áp xe có kích thước lớn, thường là >2 cm, vùng nách sưng đỏ, căng bóng và đau nhức rõ rệt. Khi áp xe sưng to, mô xung quanh bị căng, lượng mủ tích tụ ngày càng nhiều, nguy cơ vỡ tự nhiên rất cao, gây nhiễm trùng lan rộng. Nếu không dẫn lưu kịp thời.
Trong trường hợp này, bác sĩ thường chỉ định chích rạch và dẫn lưu mủ ngay dưới gây tê tại chỗ, giúp giảm áp lực ổ mủ, giảm đau và ngăn ngừa biến chứng nặng.
- Trẻ hoặc người bệnh sẽ khó cử động tay do đau.
- Nguy cơ lan sang các mô lân cận, hình thành áp xe thứ phát.
- Dễ gây sốt cao, mệt mỏi, nhiễm trùng toàn thân.
Áp xe nách lớn, sưng đỏ và gây đau
Áp xe có mủ hoặc không tự vỡ
Một dấu hiệu quan trọng khác là áp xe chứa mủ mà không tự vỡ sau vài ngày theo dõi. Khi áp xe đã hình thành ổ mủ, việc chờ mủ tự thoát thường không hiệu quả, thậm chí làm tình trạng viêm nặng hơn. Ở tình huống này, dẫn lưu áp xe nách sẽ giúp loại bỏ mủ, giảm áp lực mô xung quanh và tạo điều kiện cho vết thương lành nhanh hơn. Ngoài ra, việc dẫn lưu đúng kỹ thuật giúp ngăn ngừa nguy cơ tái phát áp xe và các biến chứng lâu dài.
Các biểu hiện đi kèm thường là:
- Da quanh ổ áp xe căng bóng, đỏ rực.
- Có hiện tượng sốt nhẹ đến sốt cao.
- Cảm giác nặng hoặc nóng tại vùng áp xe.
Áp xe có mủ, không tự vỡ
Áp xe tái phát hoặc có nguy cơ biến chứng
Những trường hợp áp xe tái phát nhiều lần hoặc có yếu tố nguy cơ cao như tiểu đường, hệ miễn dịch yếu, trẻ em hoặc người cao tuổi cũng cần được cân nhắc dẫn lưu sớm. Bác sĩ thường chỉ định dẫn lưu ổ áp xe tái phát kết hợp theo dõi sát sao và dùng kháng sinh phù hợp. Việc can thiệp kịp thời giúp giảm đau, rút ngắn thời gian hồi phục và ngăn ngừa nguy cơ biến chứng nghiêm trọng.
Nguyên nhân là vì áp xe tái phát dễ dẫn đến:
- Viêm mô tế bào quanh vùng nách.
- Hình thành lỗ dò hoặc ổ áp xe thứ phát.
- Khó khăn trong điều trị kháng sinh do mủ cũ chưa được loại bỏ hoàn toàn.
Áp xe tái phát nhiều lần
Kỹ thuật dẫn lưu áp xe nách
Dẫn lưu áp xe nách là bước quan trọng giúp loại bỏ mủ, giảm đau và ngăn ngừa biến chứng nghiêm trọng. Tùy vào tình trạng ổ áp xe và sức khỏe người bệnh, bác sĩ có thể lựa chọn kỹ thuật chích rạch truyền thống hoặc dẫn lưu qua da ít xâm lấn. Thực hiện đúng kỹ thuật, vô trùng và chăm sóc sau thủ thuật sẽ giúp vết thương hồi phục nhanh và hạn chế nguy cơ tái phát.
Chích rạch và dẫn lưu truyền thống
Chích rạch dẫn lưu truyền thống là phương pháp phổ biến và hiệu quả trong xử lý áp xe nách có kích thước lớn hoặc mủ nhiều. Phương pháp này có hiệu quả nhanh chóng, giảm áp lực ổ mủ nên thường thực hiện cho áp xe lớn, sưng đỏ, mủ nhiều.
- Gây tê tại chỗ: vùng nách được tiêm thuốc tê để giảm đau, đảm bảo người bệnh thoải mái trong quá trình thủ thuật.
- Rạch vết nhỏ trên ổ áp xe: vết rạch vừa đủ để mủ thoát ra ngoài, tránh gây tổn thương mô xung quanh.
- Dẫn lưu mủ và rửa ổ áp xe: dùng gạc hoặc ống dẫn lưu để loại bỏ mủ hoàn toàn, rửa ổ áp xe bằng dung dịch sát khuẩn.
- Đóng băng và theo dõi: băng vô trùng được đặt để bảo vệ vết thương, người bệnh được hướng dẫn thay băng, vệ sinh, theo dõi mủ chảy và dấu hiệu nhiễm trùng.
Dẫn lưu áp xe nách truyền thống
Dẫn lưu áp xe nách qua da
Dẫn lưu qua da là kỹ thuật hiện đại, ít xâm lấn, thích hợp với áp xe nách nhỏ hoặc trung bình, hoặc những trường hợp cần hạn chế đau và sẹo. Quy trình bao gồm:
- Gây tê và vô trùng vùng nách: đảm bảo thủ thuật an toàn và giảm đau tối đa.
- Đặt catheter hoặc ống dẫn lưu dưới hướng dẫn hình ảnh: siêu âm hoặc hình ảnh khác giúp xác định chính xác ổ áp xe, đưa ống dẫn lưu vào khoang mủ.
- Dẫn lưu mủ: mủ được hút hoặc thoát ra ngoài qua ống dẫn lưu, ổ áp xe được rửa sạch bằng dung dịch sát khuẩn.
- Giữ ống dẫn lưu trong vài ngày: giúp mủ chảy hết hoàn toàn, giảm nguy cơ tái phát và nhiễm trùng.
- Chăm sóc sau thủ thuật: thay băng, theo dõi lượng mủ, rút ống khi hết dịch.
Dẫn lưu áp xe nách qua da
Hướng dẫn chăm sóc sau dẫn lưu áp xe nách
Chăm sóc sau dẫn lưu áp xe nách đóng vai trò quan trọng giúp vết thương hồi phục nhanh, giảm đau và ngăn ngừa biến chứng hoặc tái phát. Người bệnh cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ và giữ vệ sinh vết thương nghiêm ngặt và sử dụng thuốc theo chỉ định:
- Giữ vết thương sạch và khô, thay băng ít nhất 1-2 lần/ngày hoặc theo hướng dẫn bác sĩ. Vệ sinh tay trước khi tiếp xúc với vết thương để tránh nhiễm khuẩn.
- Theo dõi lượng mủ và màu sắc dịch. Mủ chảy nhiều ngày đầu là bình thường, nhưng nếu mủ có mùi hôi, màu sắc bất thường hoặc tăng lượng đột ngột, cần báo ngay bác sĩ.
- Dùng thuốc theo chỉ định. Nếu bác sĩ kê kháng sinh, hãy uống đủ liều để ngăn vi khuẩn phát triển. Không tự ý ngừng thuốc khi chưa hết đơn.
- Hạn chế vận động mạnh vùng nách, tránh nâng vật nặng hoặc cử động mạnh trong 3-5 ngày đầu để vết rạch không bị kéo căng, ổ mủ không tái hình thành.
- Chườm ấm nhẹ nhàng nếu cần, chườm ấm giúp giảm đau, thúc đẩy mủ thoát ra và cải thiện tuần hoàn tại vùng áp xe.
- Rút ống dẫn lưu đúng thời gian nếu được bác sĩ xác nhận lượng dịch giảm và ổ áp xe đã sạch.
- Tái khám định kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ để kiểm tra lành vết thương, đánh giá nguy cơ tái phát và điều chỉnh thuốc nếu cần.
- Phòng ngừa tái phát bằng cách giữ vệ sinh nách, tránh cạo lông sai cách, mặc quần áo thoáng khí và điều trị các vấn đề da liễu kèm theo.
Giữ nách luôn khô ráo
Câu hỏi thường gặp khi áp xe dẫn lưu nách
Dẫn lưu áp xe nách có đau không?
Thủ thuật được thực hiện dưới gây tê tại chỗ, vì vậy cảm giác đau được giảm tối đa. Sau dẫn lưu, vùng nách có thể hơi đau nhức vài ngày đầu, có thể dùng thuốc giảm đau theo hướng dẫn bác sĩ.
Bao lâu thì vết thương lành sau dẫn lưu?
Thông thường, vết thương bắt đầu lành sau 7–10 ngày, tùy vào kích thước ổ áp xe, kỹ thuật dẫn lưu và chăm sóc sau thủ thuật. Cần tái khám để đảm bảo vết thương đã sạch mủ và không nhiễm trùng.
Có cần dùng kháng sinh sau dẫn lưu không?
Việc sử dụng kháng sinh phụ thuộc vào tình trạng viêm, mức độ nhiễm trùng và loại vi khuẩn gây áp xe. Bác sĩ sẽ chỉ định kháng sinh phù hợp nếu cần, người bệnh không nên tự ý dùng.
Sử dụng kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ
Tái phát áp xe nách có thường gặp không?
Áp xe có thể tái phát nếu ổ mủ không được dẫn lưu hoàn toàn, vệ sinh nách kém hoặc có bệnh lý nền như tiểu đường. Việc chăm sóc vết thương và theo dõi sát sao giúp giảm nguy cơ tái phát.
Có thể tự chích nặn áp xe tại nhà không?
Tuyệt đối không tự chích nặn tại nhà vì dễ gây nhiễm trùng, lây lan vi khuẩn hoặc hình thành lỗ dò. Dẫn lưu nên thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa trong điều kiện vô trùng.
Sau dẫn lưu có để lại sẹo không?
Vết rạch nhỏ thường lành đẹp và sẹo mờ. Tái khám và chăm sóc đúng cách giúp hạn chế sẹo xấu.
Khi nào cần tái khám ngay lập tức?
Nếu xuất hiện sốt cao, mủ có mùi hôi, đau tăng hoặc vết thương sưng đỏ lan rộng, cần đi khám ngay để tránh biến chứng nghiêm trọng.
Dẫn lưu áp xe nách là phương pháp giúp loại bỏ ổ mủ, giảm đau và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm. Sau khi thực hiện dẫn lưu áp xe nách, người bệnh cần chú ý chăm sóc đúng cách giúp vết thương hồi phục nhanh và hạn chế tái phát. Tại Phòng khám 125 Thái Thịnh với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, trang thiết bị hiện đại sẽ tư vấn, thực hiện dẫn lưu an toàn và hướng dẫn chăm sóc tận tình, giúp bạn yên tâm hồi phục nhanh chóng.
