Nếu bạn thường xuyên bị tê bì tay về đêm, cổ tay đau nhức trong quá trình làm việc hay cầm nắm thì đây có thể là những triệu chứng cho thấy bạn đã bị hội chứng ống cổ tay. Đây là một bệnh lý thần kinh ngoại biên phổ biến ở dân văn phòng và người lao động sử dụng tay lặp đi lặp lại. Nhiều người chủ quan nghĩ đây chỉ là những dấu hiệu của đau mỏi cơ thông thường, nhưng thực tế, tình trạng này có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Vậy hội chứng ống cổ tay là gì? Nguyên nhân vì sao, triệu chứng thế nào? Cùng Thai Thinh Medic tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây và cách phòng ngừa hiệu quả.
Hội chứng ống cổ tay là gì?
Hội chứng ống cổ tay (Carpal Tunnel Syndrome) là tình trạng dây thần kinh giữa chạy từ cẳng tay xuống bàn tay bị chèn ép khi đi qua một đường nhỏ ở cổ tay, được gọi là ống cổ tay. Bình thường, ống cổ tay là nơi các gân và dây thần kinh đi qua chật hẹp.
Khi viêm, sưng hoặc bị tổn thương, áp lực trong ống sẽ tăng lên, khiến dây thần kinh giữa bị ép lại. Bạn sẽ cảm thấy tê tay, đau nhức và ngứa ran, thậm chí là yếu tay, khó cầm nắm. Hiểu rõ bản chất của hội chứng ống cổ tay giúp bạn dễ dàng nhận biết sớm và phân biệt với những bệnh lý xương khớp khác.
Hội chứng ống cổ tay thường tiến triển âm thầm, lúc đầu chỉ gây khó chịu nhẹ nhưng về sau có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động bàn tay. Việc nhận diện sớm các triệu chứng sẽ giúp bạn chủ động đi khám và điều trị kịp thời.
Hội chứng ống cổ tay là tình trạng dây thần kinh giữa chạy từ cẳng tay xuống bàn tay bị chèn ép
Nguyên nhân gây nên hội chứng ống cổ tay
Hội chứng ống cổ tay hình thành khi dây thần kinh giữa bị chèn ép trong ống cổ tay. Sự chèn ép này có thể đến từ nhiều yếu tố khác nhau, có thể nguyên nhân do nội sinh hoặc ngoại sinh:
Nguyên nhân nội sinh
Các yếu tố nội sinh là những nguyên nhân xuất phát từ bên trong cơ thể, thường liên quan đến bệnh lý hoặc thay đổi sinh lý.
- Viêm khớp, thoái hóa khớp, viêm gân: làm sưng bao gân và mô mềm, thu hẹp không gian trong ống cổ tay.
- Rối loạn nội tiết: phụ nữ mang thai, sau sinh hoặc giai đoạn mãn kinh thường bị giữ nước, gây phù nề mô mềm và chèn ép thần kinh giữa.
- Bệnh chuyển hóa như đái tháo đường, suy giáp, béo phì cũng làm tăng nguy cơ vì gây thay đổi cấu trúc mô và tình trạng viêm.
Bệnh lý do viêm khớp gây ra
Nguyên nhân ngoại sinh
Ngoài yếu tố bên trong, những tác động từ bên ngoài cũng là nguyên nhân rất phổ biến:
- Công việc lặp đi lặp lại: đánh máy, sử dụng chuột, chơi nhạc cụ, thợ may, thợ thủ công… khiến gân và cơ quanh cổ tay căng thẳng liên tục.
- Mang vác nặng hoặc lao động tay thường xuyên: tạo áp lực cơ học lên cổ tay.
- Chấn thương: gãy xương, bong gân, hoặc để lại sẹo làm thay đổi cấu trúc ống cổ tay.
Dân văn phòng rất dễ bị hội chứng ống cổ tay
Triệu chứng của hội chứng ống cổ tay
- Tê bì, ngứa ran ở bàn tay và các ngón tay – đặc biệt là ngón cái, ngón trỏ và ngón giữa. Đây là dấu hiệu sớm nhất do dây thần kinh giữa bị chèn ép.
- Tê tay về đêm hoặc sáng sớm, khiến người bệnh phải lắc tay hoặc xoa bóp mới dễ chịu hơn.
- Đau nhức cổ tay, cẳng tay, thậm chí lan lên cánh tay và vai. Cơn đau thường tăng khi gập cổ tay lâu, làm việc máy tính nhiều hoặc lái xe.
- Cảm giác yếu tay, dễ đánh rơi đồ vật vì lực cầm nắm giảm đi rõ rệt.
- Khó thực hiện các động tác tinh tế như cài nút áo, viết chữ, gõ bàn phím hay cầm điện thoại lâu.
- Giảm cảm giác nóng – lạnh ở đầu ngón tay, làm tăng nguy cơ bỏng, chấn thương mà không nhận biết được ngay.
- Trong trường hợp nặng, có thể thấy teo cơ mô cái (vùng gốc ngón cái), khiến ngón cái vận động kém linh hoạt.
Nếu các triệu chứng này xuất hiện liên tục, đặc biệt là tình trạng tê tay ban đêm kèm đau cổ tay, bạn không nên chủ quan. Việc chẩn đoán sớm sẽ giúp điều trị hiệu quả, tránh biến chứng teo cơ hoặc mất cảm giác vĩnh viễn.
Tay bị tê bì, đau mỏi
Các phương pháp điều trị hội chứng ống cổ tay
Điều trị hội chứng ống cổ tay tùy thuộc vào mức độ nặng – nhẹ và tình trạng của từng người bệnh. Mục tiêu chính là giảm chèn ép lên dây thần kinh giữa, cải thiện triệu chứng và phục hồi chức năng bàn tay. Các phương pháp phổ biến gồm:
Điều trị nội khoa
Ở giai đoạn sớm hoặc mức độ nhẹ, điều trị nội khoa là lựa chọn đầu tiên. Người bệnh có thể được chỉ định thuốc điều trị hội chứng ống cổ tay và:
- Nẹp cổ tay: giúp giữ cố định cổ tay ở tư thế trung tính, giảm áp lực lên dây thần kinh giữa, đặc biệt khi ngủ.
- Thuốc giảm đau, chống viêm không steroid (NSAIDs): hỗ trợ giảm đau, viêm.
- Tiêm corticosteroid tại chỗ: dành cho trường hợp triệu chứng nặng hơn, nhằm giảm viêm và phù nề trong ống cổ tay.
Điều trị nội khoa thường mang lại hiệu quả tạm thời, nhưng nếu không loại bỏ nguyên nhân (thói quen công việc, bệnh lý nền) thì bệnh vẫn dễ tái phát.
Tiêm thuốc Corticosteroid
Vật lý trị liệu & thay đổi lối sống
Đây là biện pháp hỗ trợ hữu ích, giúp phục hồi chức năng và giảm nguy cơ tái phát:
- Các bài tập kéo giãn, tăng cường cơ cổ tay – bàn tay dưới hướng dẫn của chuyên viên vật lý trị liệu.
- Xoa bóp, chiếu sóng ngắn, siêu âm trị liệu giúp giảm đau, cải thiện lưu thông máu.
- Điều chỉnh tư thế lao động: nghỉ giải lao khi gõ máy tính, tránh động tác lặp lại quá nhiều.
- Kiểm soát bệnh lý nền như đái tháo đường, suy giáp, béo phì để giảm yếu tố nguy cơ.
Phẫu thuật hội chứng ống cổ tay
Khi các biện pháp trên không hiệu quả hoặc bệnh đã tiến triển nặng, phẫu thuật là lựa chọn cuối cùng.
- Phẫu thuật mở: cắt dây chằng ngang cổ tay để giải phóng dây thần kinh giữa.
- Phẫu thuật nội soi: ít xâm lấn, hồi phục nhanh hơn, tuy nhiên đòi hỏi bác sĩ có kinh nghiệm.
Sau phẫu thuật, đa số bệnh nhân cải thiện rõ rệt triệu chứng tê bì và đau. Tuy vậy, việc phục hồi hoàn toàn cảm giác hoặc sức cơ có thể cần nhiều tháng, và vẫn có nguy cơ tái phát nếu không thay đổi thói quen sử dụng tay.
Phẫu thuật ống cổ tay
Phòng ngừa hội chứng ống cổ tay
Hội chứng ống cổ tay có thể phòng tránh hoặc làm chậm tiến triển bằng những thói quen lành mạnh trong công việc và sinh hoạt. Một số biện pháp hiệu quả gồm:
- Giữ cổ tay ở vị trí trung tính khi gõ máy tính hoặc sử dụng chuột, tránh gập quá mức.
- Sau mỗi 30–45 phút làm việc liên tục, nên thả lỏng và xoay cổ tay để giảm căng thẳng.
- Kéo giãn cơ, nắm mở bàn tay hoặc xoay cổ tay giúp tăng cường sự linh hoạt và sức bền.
- Đệm cổ tay khi dùng máy tính, chọn bàn phím – chuột phù hợp, hoặc găng tay hỗ trợ với người lao động tay nặng.
- Nếu bắt buộc, hãy xen kẽ các nhiệm vụ khác để giảm tải cho cổ tay.
- Béo phì làm tăng nguy cơ phù nề mô mềm, gây chèn ép thần kinh.
- Quản lý tốt tiểu đường, suy giáp, viêm khớp… giúp giảm nguy cơ khởi phát hoặc nặng thêm.
- Phụ nữ mang thai thường dễ giữ nước, nên duy trì chế độ dinh dưỡng cân đối và tập nhẹ nhàng để giảm sưng nề.
Tập các bài hỗ trợ phòng ngừa hội chứng ống cổ tay
Câu hỏi thường gặp về bệnh lý hội chứng ống cổ tay
Hội chứng ống cổ tay có nguy hiểm không?
Có. Nếu không điều trị, bệnh có thể gây teo cơ, giảm cảm giác và ảnh hưởng lâu dài đến khả năng vận động bàn tay.
Hội chứng ống cổ tay có chữa khỏi được không?
Nếu phát hiện sớm và điều trị đúng cách, phần lớn trường hợp cải thiện tốt. Trường hợp nặng có thể cần phẫu thuật để giải phóng dây thần kinh.
Ai dễ bị hội chứng ống cổ tay?
Người làm việc văn phòng, công nhân dây chuyền, nhạc công, phụ nữ mang thai hoặc người trung niên, cao tuổi có nguy cơ cao hơn.
Dân văn phòng, người làm việc chân tay nặng nhọc
Hội chứng ống cổ tay là bệnh lý phổ biến nhưng bạn có thể chủ động phòng ngừa và điều trị dứt điểm nếu được phát hiện sớm. Việc quan tâm đến những dấu hiệu ban đầu như tê bì, đau nhức và đi khám kịp thời sẽ giúp bạn tránh được biến chứng nặng nề. Nếu bạn đang gặp tình trạng này, đừng chủ quan. Hãy đến Thai Thinh Medic để được thăm khám, chẩn đoán chính xác và tư vấn phác đồ điều trị phù hợp.
