Rối loạn kinh nguyệt sau sinh là tình trạng phổ biến mà nhiều bà mẹ gặp phải trong giai đoạn hậu sản. Vì sau quá trình sinh nở, cơ thể chị em phụ nữ phải trải qua hàng loạt thay đổi về cả nội tiết, tâm sinh lý và chu kỳ kinh, khiến chu kỳ kinh đến chậm, không đều hoặc thay đổi bất thường về lượng máu. Vậy rối loạn kinh nguyệt có ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản, khả năng mang thai lại hay không? Hãy để Phòng khám 125 Thái Thịnh- Thai Thinh Medic cùng mẹ tìm hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết, thời điểm cần thăm khám và các điều chỉnh hiệu quả, giúp cơ thể nhanh chóng lấy lại cân bằng nội tiết và chu kỳ kinh nguyệt ổn định sau sinh nhé!

Rối loạn kinh nguyệt là gì?

Rối loạn kinh nguyệt sau sinh là hiện tượng chu kỳ kinh của phụ nữ không trở lại bình thường sau khi sinh con. Thông thường, kinh nguyệt có thể xuất hiện trở lại sau 6–12 tuần nếu mẹ không cho con bú, hoặc muộn hơn là từ 4–6 tháng, thậm chí phải cho đến khi ngừng cho con bú hoàn toàn. Tuy nhiên, nhiều mẹ gặp tình trạng chu kỳ không đều, lượng máu kinh thay đổi, đau bụng nhiều hoặc ra máu kéo dài.

Nguyên nhân chính là do sự thay đổi nội tiết tố estrogen và progesterone trong cơ thể sau sinh, kết hợp với việc cho con bú, mất ngủ, căng thẳng và chế độ dinh dưỡng chưa hợp lý. Những yếu tố này ảnh hưởng đến hoạt động của buồng trứng, khiến kinh nguyệt trở lại muộn hoặc thất thường.

Tình trạng này thường là sinh lý bình thường trong vài tháng đầu sau sinh. Tuy nhiên, nếu kéo dài trên 6 tháng, đi kèm với các dấu hiệu bất thường như ra máu nhiều, có mùi hôi, đau bụng dữ dội hoặc rối loạn tâm lý, mẹ nên đến cơ sở y tế chuyên khoa sản phụ để được thăm khám, xác định nguyên nhân và có hướng điều trị phù hợp.

Rối loạn kinh nguyệt là sự thay đổi bất thường về chu kỳ, lượng máu kinh, hoặc các triệu chứng liên quan đến kinh nguyệt

Dấu hiệu nhận biết rối loạn kinh nguyệt sau sinh

Rối loạn kinh nguyệt sau sinh có thể biểu hiện khác nhau ở từng người, nhưng thường gặp nhất là những dấu hiệu dưới đây. Việc nhận biết sớm giúp mẹ phân biệt đâu là thay đổi sinh lý bình thường, đâu là dấu hiệu cảnh báo cần đi khám:

• Chu kỳ kinh không đều: Kinh nguyệt có thể đến sớm hoặc muộn hơn bình thường, có tháng có, có tháng lại mất kinh.
• Lượng máu kinh thay đổi: Có thể ra máu ít hơn, nhiều hơn hoặc kéo dài trên 7 ngày. Một số mẹ gặp tình trạng rong kinh hoặc cục máu đông. Những phụ nữ tắc kinh thường vài tháng mới có kinh một lần, nhưng kinh nguyệt ra rất ít không đủ thấm băng vệ sinh.
• Rong kinh: Tình trạng chảy máu kéo dài trong thời gian hành kinh (trên 7 ngày).
• Rong huyết: Tình trạng chảy máu bất thường (trên 7 ngày) không trong chu kỳ.
• Thống kinh: Đau bụng kinh dữ dội, có thể có tụt huyết áp, thậm chí ngất xỉu.
• Màu sắc và mùi bất thường: Máu kinh có màu nâu sẫm, đen hoặc có mùi hôi khó chịu — dấu hiệu có thể liên quan đến viêm nhiễm phụ khoa.
• Khí hư ra nhiều: Dịch âm đạo thay đổi về màu sắc, tính chất hoặc mùi, đôi khi lẫn máu.
• Rối loạn cảm xúc: Mẹ dễ cáu gắt, mệt mỏi, mất ngủ hoặc lo âu do thay đổi nội tiết tố.
• Giảm ham muốn tình dục: Liên quan đến sự sụt giảm estrogen hoặc căng thẳng sau sinh.

Nếu các dấu hiệu trên kéo dài hơn 3–6 tháng sau sinh hoặc kèm triệu chứng bất thường khác như sốt, đau vùng chậu, ra máu ngoài kỳ kinh, mẹ nên đến cơ sở y tế uy tín để được kiểm tra nội tiết và siêu âm tử cung, buồng trứng, tránh biến chứng ảnh hưởng sức khỏe sinh sản.

Cơ thể người mẹ cần thời gian để phục hồi và cân bằng nội tiết tố sau quá trình mang thai và sinh nở

Nguyên nhân gây rối loạn kinh nguyệt sau sinh

Nguyên nhân sinh lý

Sau sinh, cơ thể người mẹ trải qua hàng loạt thay đổi nội tiết tố và cấu trúc cơ quan sinh sản. Đây là nguyên nhân sinh lý tự nhiên khiến kinh nguyệt chưa ổn định ngay. Một số yếu tố phổ biến gồm:

• Thay đổi hormone estrogen và progesterone: Trong thời gian mang thai và cho con bú, hai hormone này dao động mạnh, ảnh hưởng trực tiếp đến chu kỳ rụng trứng.
• Cho con bú: Việc tiết ra hormone prolactin để kích thích sữa mẹ đồng thời ức chế quá trình rụng trứng, khiến kinh nguyệt đến muộn hoặc không đều.
• Cơ thể chưa hồi phục hoàn toàn: Tử cung, buồng trứng và niêm mạc chưa trở lại trạng thái bình thường sau sinh, đặc biệt là với mẹ sinh mổ hoặc sinh khó.
• Căng thẳng, thiếu ngủ, dinh dưỡng kém: Mẹ bỉm thường xuyên mệt mỏi, lo lắng hoặc ăn uống thất thường, khiến nội tiết tố dễ bị rối loạn tạm thời.

Thông thường, rối loạn kinh nguyệt sinh lý sẽ tự ổn định sau 6–12 tháng, đặc biệt khi mẹ ngưng cho con bú và cơ thể phục hồi hoàn toàn.

Nguyên nhân bệnh lý

Khi tình trạng rối loạn kéo dài, kèm theo các triệu chứng bất thường như ra máu giữa kỳ, đau bụng dữ dội, khí hư có mùi hôi, mẹ có thể đang gặp vấn đề bệnh lý. Các nguyên nhân thường thấy gồm:

• Viêm nhiễm phụ khoa: Do vệ sinh không đúng cách, viêm cổ tử cung, viêm nội mạc tử cung sau sinh.
• Rối loạn tuyến giáp hoặc buồng trứng đa nang: Làm thay đổi nồng độ hormone, ảnh hưởng đến chu kỳ rụng trứng.
• Sẹo hoặc tổn thương sau sinh mổ: Có thể ảnh hưởng đến cấu trúc tử cung, gây chảy máu bất thường.
• Sử dụng thuốc tránh thai hoặc thuốc nội tiết: Làm thay đổi tạm thời hoạt động của hormone sinh sản.
• Stress kéo dài: Làm giảm khả năng sản xuất hormone sinh dục, dẫn đến mất kinh hoặc kinh không đều.

Trong các trường hợp này, mẹ cần đi khám phụ khoa hoặc xét nghiệm nội tiết tố để xác định chính xác nguyên nhân và được hướng dẫn điều trị phù hợp, tránh để biến chứng ảnh hưởng đến khả năng sinh sản về sau.

Viêm nhiễm phụ khoa, rối loạn tuyến giáp,… cũng có thể gây rối loạn kinh nguyệt sau sinh

Khi nào kinh nguyệt trở lại sau sinh là bình thường? Khi nào bất thường?

Khi nào chu kỳ kinh nguyệt trở lại bình thường sau sinh?

Sau sinh, cơ thể người mẹ trải qua quá trình điều chỉnh nội tiết phức tạp để phục hồi chức năng sinh sản. Thời điểm kinh nguyệt trở lại phụ thuộc vào nhiều yếu tố như việc cho con bú, thể trạng, và cân bằng hormone.

• Với mẹ không cho con bú, kinh nguyệt có thể xuất hiện lại sau 6–8 tuần kể từ khi sinh.
• Nếu mẹ cho con bú hoàn toàn, hormone prolactin – hormone kích thích tiết sữa – sẽ ức chế rụng trứng, khiến kinh nguyệt trở lại muộn hơn, thường sau 6–12 tháng, thậm chí lâu hơn.
• Một nghiên cứu của Journal of Obstetrics and Gynaecology Research (2022) cho thấy, thời gian trung bình để kinh trở lại là 6,1 ± 3,8 tháng, nhưng có sự khác biệt đáng kể giữa các nhóm mẹ cho bú và không cho bú.

Việc kinh nguyệt đến sớm hay muộn không phải lúc nào cũng bất thường. Điều quan trọng là mẹ theo dõi tính ổn định của chu kỳ, lượng máu ra, màu sắc và các triệu chứng đi kèm để nhận biết sớm dấu hiệu rối loạn.

Khi nào cần đi khám vì rối loạn kinh nguyệt sau sinh?

Sau 3–6 tháng sinh con, chu kỳ của mẹ thường dần ổn định trở lại. Tuy nhiên, có những dấu hiệu cảnh báo cần khám sớm tại cơ sở y tế chuyên khoa:

• Sau 6–12 tháng vẫn chưa thấy kinh trở lại, đặc biệt khi mẹ đã cai sữa.
• Kinh nguyệt quá nhiều hoặc quá ít, kéo dài trên 7 ngày hoặc dưới 2 ngày.
• Có hiện tượng ra máu giữa kỳ, máu vón cục hoặc đau bụng dữ dội khi hành kinh.
• Xuất hiện khí hư bất thường, ngứa, mùi hôi – có thể kèm theo viêm nhiễm phụ khoa.
• Dấu hiệu toàn thân như mệt mỏi, rụng tóc, sụt cân, giảm ham muốn – nghi ngờ rối loạn nội tiết hoặc tuyến giáp.

Thăm khám bác sĩ nếu tình trạng rối loạn kinh nguyệt kéo dài

Biện pháp phòng ngừa và cách chăm sóc sau sinh

Sau sinh, cơ thể mẹ cần thời gian để phục hồi và cân bằng lại nội tiết tố. Việc chăm sóc đúng cách không chỉ giúp ngăn ngừa rối loạn kinh nguyệt sau sinh mà còn hỗ trợ sức khỏe tổng thể, cải thiện tinh thần và khả năng nuôi con. Dưới đây là những biện pháp hiệu quả mẹ nên áp dụng:

• Duy trì chế độ dinh dưỡng đầy đủ. Tăng cường thực phẩm giàu sắt, canxi, omega-3 và vitamin nhóm B để tái tạo máu, ổn định nội tiết. Hạn chế đồ ăn cay, dầu mỡ, chất kích thích (cà phê, rượu, trà đặc), dễ gây rối loạn hormone. Uống đủ 2–2,5 lít nước mỗi ngày giúp thanh lọc cơ thể và hỗ trợ tuần hoàn máu.
• Ngủ đủ giấc và giữ tinh thần thoải mái. Thiếu ngủ hoặc căng thẳng kéo dài làm tăng cortisol, đây là hormone gây ức chế estrogen, khiến chu kỳ thất thường. Mẹ có thể nghỉ ngơi xen kẽ, chia sẻ việc chăm con với người thân để giảm áp lực.
• Vận động nhẹ nhàng sau 4–6 tuần sinh thường (hoặc 8 tuần với sinh mổ), mẹ có thể tập các bài yoga, đi bộ nhẹ, bài tập sàn chậu giúp lưu thông máu vùng chậu và cân bằng nội tiết. Tránh vận động mạnh hoặc giảm cân đột ngột, dễ gây mất kinh.
• Khám phụ khoa định kỳ gồm siêu âm, xét nghiệm nội tiết hoặc khám chuyên khoa giúp phát hiện sớm rối loạn buồng trứng, viêm nhiễm.

Câu hỏi thường gặp về rối loạn kinh nguyệt sau sinh

Sau sinh bao lâu thì kinh nguyệt trở lại?

Thông thường, nếu mẹ không cho con bú, kinh nguyệt có thể trở lại sau khoảng 6–8 tuần. Với mẹ cho con bú hoàn toàn, do hormone prolactin ức chế rụng trứng, kinh có thể trễ từ 6 tháng đến 1 năm là hoàn toàn bình thường.

Rối loạn kinh nguyệt sau sinh có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản không?

Nếu tình trạng chỉ diễn ra tạm thời do thay đổi hormone thì không ảnh hưởng lâu dài. Tuy nhiên, nếu kéo dài trên 6 tháng, mẹ nên khám vì có thể liên quan đến rối loạn nội tiết, buồng trứng đa nang hoặc viêm nhiễm phụ khoa

Nếu tình trạng kéo dài trên 6 tháng có thể gây ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của chị em

Có kinh trở lại khi đang cho con bú có phải là bất thường?

Không. Một số mẹ rụng trứng sớm dù vẫn cho con bú, nên việc có kinh trở lại là bình thường. Tuy nhiên, nếu kinh ra nhiều, vón cục hoặc có mùi lạ, mẹ nên đi khám để loại trừ bất thường.

Mẹ sinh mổ có bị rối loạn kinh nguyệt nhiều hơn sinh thường không?

Không có sự khác biệt đáng kể, nhưng mẹ sinh mổ thường hồi phục chậm hơn, dễ rối loạn nội tiết và stress, khiến chu kỳ trở lại muộn hoặc thất thường hơn.

Trên đây là những thông tin về rối loạn kinh nguyệt sau sinh. Với những biểu hiện nêu trên nếu không kèm một số dấu hiệu bất thường thì các mẹ có thể cải thiện tình trạng kinh nguyệt không đều sau sinh bằng cách: Có chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục/vận động thường xuyên, cân bằng tâm lý - luôn giữ tâm lý thoải mái, vui vẻ, cố gắng ngủ đủ 8 tiếng mỗi ngày và không sử dụng các chất kích thích như bia, rượu...

Trong trường hợp rối loạn kỳ kinh có kèm thêm một số bất thường, hãy nhớ thăm khám với Bác sĩ Sản khoa ngay các mẹ nhé! Tại Phòng khám 125 Thái Thịnh- Thai Thinh Medic để được tư vấn và hỗ trợ,

Sản phụ khoa 125 Thái Thịnh - Luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn.

Tư vấn dịch vụ, giải đáp thắc mắc 24/7 - Hotline 0972 88 1125