Nội mạc tử cung (lớp niêm mạc bên trong tử cung) phát triển quá dày được gọi là tăng sản nội mạc tử cung. Tình trạng này không phải là ung thư, tuy nhiên trong một số trường hợp có thể tiến triển thành ung thư tử cung.

Vai trò của nội mạc tử cung là gì?

Nội mạc tử cung thay đổi trong suốt chu kỳ kinh nguyệt dưới tác động của các hormone. Trong giai đoạn đầu của chu kỳ, buồng trứng sản xuất hormone estrogen. Estrogen có vai trò làm lớp niêm mạc tử cung phát triển và dày lên để chuẩn bị việc cung mang thai. Vào giữa chu kỳ, trứng sẽ được phóng thích từ một trong hai buồng trứng (hiện tượng rụng trứng).

Sau khi rụng trứng, nồng độ một loại hormone khác gọi là progesterone bắt đầu tăng lên. Progesterone có vai trò giúp nội mạc tử cung sẵn sàng tiếp nhận và nuôi dưỡng trứng đã được thụ tinh. Nếu việc thụ thai không xảy ra, nồng độ estrogen và progesterone sẽ giảm xuống. Sự giảm progesterone này gây ra hiện tượng kinh nguyệt (lớp niêm mạc bong ra và đào thải ra ngoài). Sau khi lớp niêm mạc được loại bỏ hoàn toàn, một chu kỳ kinh nguyệt mới sẽ bắt đầu.

Vai trò của nội mạc tử cung

Nguyên nhân nào gây ra chứng tăng sản nội mạc tử cung?

Tăng sản nội mạc tử cung thường xảy ra do dư thừa estrogen mà không có sự cân bằng nồng độ với progesterone. Nếu không xảy ra hiện tượng rụng trứng, progesterone không được sản xuất khiến lớp niêm mạc tử cung không thể bong ra. Lúc này, nội mạc tử cung sẽ tiếp tục phát triển dưới tác động của estrogen. Các tế bào tạo nên lớp niêm mạc có thể phát triển chen chúc nhau và trở nên bất thường. Tình trạng này được gọi là tăng sản nội mạc tử cung và có khả năng dẫn đến ung thư.

Tăng sản nội mạc tử cung xảy ra khi nào?

Tăng sản nội mạc tử cung thường xảy ra sau thời kỳ mãn kinh, khi quá trình rụng trứng dừng lại và không còn sản xuất progesterone. Tình trạng này cũng có thể phát triển trong giai đoạn tiền mãn kinh, khi quá trình rụng trứng diễn ra không đều. Ngoài ra, mức estrogen cao và thiếu progesterone cũng có thể xảy ra trong một số trường hợp như:

• Đang sử dụng thuốc có tác dụng tương tự estrogen (ví dụ tamoxifen trong điều trị ung thư)
• Dùng liệu pháp hormone estrogen mà không kết hợp với progesterone hoặc progestin khi vẫn còn tử cung
• Phụ nữ có chu kỳ kinh nguyệt không đều, nhất là trường hợp liên quan đến hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) hoặc vô sinh
• Phụ nữ béo phì

Tăng sản nội mạc tử cung thường xảy ra sau thời kỳ mãn kinh.

Những yếu tố nguy cơ nào liên quan đến chứng tăng sản nội mạc tử cung?

Phụ nữ có nguy cơ cao bị tăng sản nội mạc tử cung nếu có các yếu tố sau:

• Trên 35 tuổi
• Chưa từng mang thai
• Mãn kinh muộn
• Có kinh nguyệt sớm
• Tiền sử mắc các bệnh như tiểu đường, PCOS, bệnh túi mật hoặc bệnh tuyến giáp
• Béo phì
• Hút thuốc lá
• Gia đình có tiền sử mắc ung thư buồng trứng, ung thư ruột kết hoặc ung thư tử cung

Có những loại tăng sản nội mạc tử cung nào?

Tình trạng tăng sản nội mạc tử cung được phân loại dựa trên những thay đổi của tế bào trong lớp niêm mạc tử cung, bao gồm:

• Tăng sản nội mạc tử cung lành tính: Những thay đổi tế bào không phải là ung thư
• Tăng sinh biểu mô nội mạc tử cung (EIN): Những thay đổi tiền ung thư ở lớp niêm mạc
• Ung thư biểu mô tuyến nội mạc tử cung dạng biệt hóa tốt: Thay đổi ác tính trong lớp niêm mạc

Tình trạng tăng sản nội mạc tử cung được phân loại dựa trên những thay đổi của tế bào trong lớp niêm mạc tử cung

Dấu hiệu và triệu chứng của tăng sản nội mạc tử cung là gì?

Triệu chứng phổ biến nhất của tăng sản nội mạc tử cung là chảy máu tử cung bất thường. Bạn nên đi khám ở khoa Sản Phụ khoa khi có bất kỳ dấu hiệu nào sau đây:

• Kinh nguyệt ra nhiều hoặc kéo dài hơn bình thường
• Chu kỳ kinh ngắn hơn 21 ngày (tính từ ngày đầu tiên của chu kỳ này đến ngày đầu tiên của chu kỳ tiếp theo)
• Bất kỳ hiện tượng chảy máu nào sau khi mãn kinh

Triệu chứng phổ biến nhất của tăng sản nội mạc tử cung là chảy máu tử cung bất thường.

Tăng sản nội mạc tử cung được chẩn đoán như thế nào?

Có nhiều nguyên nhân gây chảy máu tử cung bất thường. Nếu bạn trên 35 tuổi, bị chảy máu bất thường hoặc bạn dưới 35 tuổi và tình trạng chảy máu bất thường không được cải thiện dù đã dùng thuốc, bác sĩ sản phụ khoa có thể đề nghị làm các xét nghiệm chẩn đoán tăng sản nội mạc tử cung và ung thư.

Có thể thực hiện những xét nghiệm nào để chẩn đoán tình trạng chảy máu bất thường?

Có thể thực hiện siêu âm đầu dò qua ngả âm đạo để đo độ dày của nội mạc tử cung. Trong xét nghiệm này, một thiết bị nhỏ được đặt vào âm đạo. Sóng âm từ thiết bị được chuyển thành hình ảnh của các cơ quan vùng chậu. Nếu nội mạc tử cung dày, có thể là dấu hiệu của tăng sản nội mạc tử cung.

Tuy nhiên, cách duy nhất để biết chắc chắn rằng có ung thư hay không là lấy một mẫu mô nhỏ từ nội mạc tử cung và quan sát dưới kính hiển vi để xác định sự hiện diện của tế bào ung thư. Điều này có thể được thực hiện thông qua sinh thiết nội mạc tử cung, nong và nạo buồng tử cung (D&C) hoặc soi tử cung.

Có thể thực hiện siêu âm đầu dò qua ngả âm đạo để đo độ dày của nội mạc tử cung.

Có những phương pháp điều trị nào cho tình trạng tăng sản nội mạc tử cung?

Trong nhiều trường hợp, tăng sản nội mạc tử cung có thể được điều trị bằng progestin. Progestin có thể được dùng qua đường uống, tiêm, đặt vòng tránh thai (IUD) hoặc kem bôi âm đạo. Liều lượng và thời gian sử dụng phụ thuộc vào độ tuổi và loại tăng sản nội mạc tử cung. Tuy nhiên, điều trị bằng progestin có thể gây chảy máu âm đạo giống như kinh nguyệt.

Nếu bạn có thay đổi dạng tân sinh nội mạc tử cung (EIN), nguy cơ ung thư sẽ tăng cao. Trong trường hợp bạn không có nhu cầu mang thai, bạn có thể điều trị cắt bỏ tử cung. Hãy trao đổi với bác sĩ sản phụ khoa để tìm ra phương pháp phù hợp nhất với bạn.

Làm sao để phòng ngừa tình trạng tăng sản nội mạc tử cung?

Để giảm nguy cơ tăng sản nội mạc tử cung, bạn nên lưu ý:

• Nếu bạn dùng estrogen sau thời kỳ mãn kinh, hãy dùng thêm progestin hoặc progesterone.
• Nếu chu kỳ kinh nguyệt của bạn không đều, bác sĩ có thể khuyên bạn dùng thuốc tránh thai chứa estrogen và progestin hoặc các dạng progestin khác.
• Giảm cân nếu bị thừa cân, béo phì

Nguồn: https://www.acog.org/womens-health/faqs/endometrial-hyperplasia