Viêm ống tai ở trẻ em là một trong những bệnh lý tai mũi họng phổ biến, đặc biệt là trong thời tiết giao mùa hoặc khi trẻ bị cảm cúm, sổ mũi kéo dài. Bệnh lý thường xảy ra ở ống tai ngoài hoặc tai giữa bị viêm do vi khuẩn, virus hoặc nấm gây đau tai, ngứa, chảy dịch và khó chịu cho bé. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, viêm ống tai có thể dẫn đến những biến chứng nặng nề, ảnh hưởng đến thính lực và sự phát triển ngôn ngữ của trẻ. Để tìm hiểu chi tiết nguyên nhân, dấu hiệu và cách phòng ngừa viêm ống tai, hãy cùng Phòng khám 125 Thái Thịnh - Thai Thinh Medic tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Viêm ống tai ở trẻ em là gì?

Viêm ống tai ở trẻ em là tình trạng ống tai ngoài hoặc tai giữa bị viêm nhiễm do vi khuẩn, virus hoặc nấm xâm nhập. Ống tai giữa là bộ phận có vai trò dẫn âm thanh từ tai ngoài vào màng nhĩ, khi bị viêm, ống tai có thể bị sưng, đau, tiết dịch và gây khó chịu cho bé.

Tùy thuộc vào vị trí và mức độ viêm, bệnh lý được chia thành viêm ống tai ngoài hoặc viêm tai giữa.

Nguyên nhân gây viêm ống tai và các yếu tố nguy cơ

Viêm ống tai ở trẻ em có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm cả yếu tố nhiễm trùng và thói quen sinh hoạt hàng ngày. Tai của trẻ nhỏ có cấu trúc ngắn và hẹp hơn người lớn, khiến vi khuẩn, virus dễ xâm nhập và gây viêm hơn.

Nguyên nhân gây viêm ống tai ở trẻ em

• Nhiễm khuẩn hoặc virus là nguyên nhân hàng đầu, thường xuất phát từ vi khuẩn Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae hoặc virus cúm, RSV.
• Nước hoặc ẩm đọng trong tai khi trẻ đi bơi, tắm gội, nước có thể đọng lại trong ống tai, tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển.
• Vệ sinh tai sai cách như thói quen ngoáy tai bằng tăm bông hoặc vật nhọn làm trầy xước ống tai, tạo điều kiện cho viêm nhiễm.
• Lây lan từ đường hô hấp khi trẻ bị viêm họng, viêm mũi hoặc cảm cúm có thể lan lên tai qua vòi nhĩ.
• Dị ứng hoặc viêm da cơ địa gây ngứa, khiến trẻ gãi, vô tình làm tổn thương tai.

Viêm ống tai ở trẻ em do vi khuẩn, virus hoặc do trẻ đi bơi bị đọng nước

Các yếu tố nguy cơ khiến trẻ bị viêm ống tai giữa

• Trẻ từ 6 tháng đến 3 tuổi có nguy cơ cao nhất do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện.
• Trẻ bú bình nằm vì tư thế này khiến sữa hoặc dịch mũi họng dễ tràn vào tai giữa.
• Môi trường khói bụi, khói thuốc làm giảm sức đề kháng niêm mạc tai và mũi họng.
• Điều kiện thời tiết như độ ẩm cao hoặc thay đổi thời tiết đột ngột làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn tai.

Triệu chứng viêm ống tai giữa ở trẻ em

Viêm ống tai ở trẻ em thường có những dấu hiệu ban đầu khá giống với cảm lạnh hoặc viêm họng, khiến nhiều phụ huynh dễ bỏ qua. Tuy nhiên, nếu phát hiện sớm các triệu chứng đặc trưng, cha mẹ có thể giúp con được điều trị kịp thời, tránh biến chứng ảnh hưởng đến thính lực.

Dấu hiệu sớm của viêm ống tai

• Trẻ quấy khóc, khó chịu, mất ngủ do cảm giác đau và căng tức trong tai, đặc biệt là về đêm khi nằm nghiêng.
• Trẻ nhỏ chưa biết diễn tả cảm giác, thường có hành động kéo tai hoặc gãi tay khi thấy tai đau hoặc ngứa.
• Giảm phản ứng với âm thanh như trẻ có thể không quay lại khi được gọi tên hoặc phải bật âm thanh to hơn bình thường.
• Sốt nhẹ đến sốt cao do phản ứng viêm trong cơ thể.
• Dịch chảy ra từ tai có thể là dịch trong, dịch vàng hoặc có mùi hôi – dấu hiệu viêm ống tai ngoài hoặc tai giữa.

Tai chảy dịch, trẻ bị ngứa, đau tai

Các triệu chứng đi kèm khác

• Ăn kém, bỏ bú vì cử động nuốt khiến áp lực trong tai thay đổi, gây đau cho trẻ.
• Nôn trớ, tiêu chảy do trẻ nuốt dịch viêm chảy xuống họng.
• Mất thăng bằng, chóng mặt khi viêm ảnh hưởng đến tai trong, cơ quan giúp giữ thăng bằng.

Điều trị và chăm sóc tại nhà cho bé

Viêm ống tai ở trẻ em nếu không được điều trị đúng cách, có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm như viêm tai giữa, thủng màng nhĩ hoặc suy giảm thính lực tạm thời. Vì vậy, cha mẹ nên hiểu rõ các phương pháp điều trị và cách chăm sóc phù hợp để giảm đau đớn và khó chịu cho con, giúp con nhanh khỏi bệnh và tránh tái phát.

Điều trị viêm ống tai

Khi thấy trẻ xuất hiện những triệu chứng bất thường, nghi ngờ bị viêm tai như ngứa, chảy dịch, quấy khóc,... cha mẹ nên đưa con đến cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và chẩn đoán chính xác. Tránh tự ý sử dụng thuốc kháng sinh cho bé vì có thể khiến bệnh nặng hơn hoặc “nhờn thuốc”.

• Xử lý tại chỗ bằng cách sử dụng thuốc nhỏ tai giúp kháng khuẩn, giảm viêm, giảm ngứa hoặc loại bỏ nấm trong ống tai.
• Sử dụng thuốc kháng sinh hoặc kháng viêm đường uống nếu được các bác sĩ chỉ định, ngăn ngừa viêm lan rộng hoặc nhiễm trùng nặng.
• Sử dụng thuốc hạ sốt, giảm đau khi trẻ bị đau tai, sốt hoặc khó chịu.
• Không ngoáy tay, không tự ý lấy ráy tai vì có thể gây tổn thương niêm mạc, khiến vi khuẩn dễ xâm nhập.

Thăm khám và điều trị viêm ống tai ở trẻ em

Chăm sóc và phòng ngừa tái phát cho bé

Bên cạnh điều trị theo chỉ định của bác sĩ, chăm sóc tai đúng cách là bước quan trọng giúp trẻ giảm triệu chứng và phòng bệnh tái phát.

• Giữ tai trẻ luôn khô ráo, đặc biệt sau khi tắm hoặc gội đầu.
• Có thể dùng bông sạch nhẹ nhàng thấm nước quanh tai, không đưa sâu vào trong.
• Tránh để trẻ bơi lội hoặc tiếp xúc nước bẩn trong thời gian điều trị.
• Hạn chế cho trẻ ngoáy tai bằng vật nhọn hoặc tăm bông.
• Tăng cường dinh dưỡng, vitamin C, kẽm giúp trẻ nâng cao sức đề kháng, phòng ngừa các bệnh lý đường hô hấp ở trẻ em.
• Chườm nhẹ lên vùng tai giúp giảm đau, giảm viêm.
• Giữ ẩm không khí trong phòng bằng máy phun sương hoặc đặt chậu nước nhỏ để tránh bị khô tai, ngứa tai.
• Cho trẻ nghỉ ngơi, ngủ đủ giấc, hạn chế tiếp xúc với tiếng ồn lớn, giúp tai bé phục hồi nhanh hơn.
• Không tự ý mua thuốc nhỏ tai và thuốc uống cho bé nếu không được chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.
• Theo dõi các triệu chứng của bé, nếu tai đau hơn, chảy mủ hoặc trẻ sốt cao, cần đưa bé đi tái khám ngay.

Giữ tai của trẻ khô ráo

Câu hỏi thường gặp về bệnh viêm ống tai ở trẻ em

Dấu hiệu nào cho thấy trẻ bị viêm ống tai?

Trẻ thường có biểu hiện như ngứa tai, đau tai, đặc biệt khi chạm vào vành tai, chảy dịch hoặc mủ, nghe kém, quấy khóc, mất ngủ. Một số bé còn có thể bị sốt nhẹ hoặc sưng quanh tai.

Viêm ống tai ở trẻ có tự khỏi không?

Nếu phát hiện sớm và giữ vệ sinh đúng cách, trường hợp nhẹ có thể tự khỏi trong vài ngày. Tuy nhiên, hầu hết cần dùng thuốc nhỏ tai hoặc kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ để tránh biến chứng.

Phát hiện và xử lý kịp thời bệnh có thể tự khỏi

Trẻ bị viêm ống tai có nên đi bơi không?

Không. Trong thời gian điều trị, cha mẹ nên tránh để nước vào tai, vì môi trường ẩm ướt khiến vi khuẩn, nấm dễ phát triển và khiến bệnh tái phát nặng hơn.

Làm thế nào để phòng ngừa viêm ống tai ở trẻ?

• Giữ tai trẻ khô ráo, sạch sẽ, đặc biệt sau khi tắm hoặc bơi.
• Không dùng tăm bông hoặc vật nhọn để ngoáy tai.
• Dạy trẻ không đưa tay hoặc dị vật vào tai.
• Điều trị sớm các bệnh viêm mũi họng, cảm cúm để tránh lan xuống tai.

Khi nào cần đưa trẻ đi khám bác sĩ?

Nếu trẻ bị đau tai kéo dài, chảy dịch, nghe kém, sốt cao hoặc quấy khóc nhiều, cha mẹ nên đưa bé đến cơ sở y tế sớm. Việc khám và điều trị đúng lúc giúp ngăn ngừa viêm lan rộng, bảo vệ thính lực cho trẻ.

Viêm ống tai ở trẻ em dù không phải là bệnh lý nguy hiểm đến tính mạng nhưng phổ biến, gây nên cảm giác đau đớn, ảnh hưởng đến thính lực của trẻ. Cha mẹ nên quan sát kỹ những triệu chứng của bệnh như đau tai, chảy dịch, quấy khóc, sốt cao,... để đưa con đến cơ sở y tế kịp thời. Tại Phòng khám 125 Thái Thịnh - Thai Thinh Medic, với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa và hệ thống thiết bị y tế hiện đại giúp chẩn đoán và điều trị bệnh hiệu quả, an toàn. Liên hệ ngay để được tư vấn và đặt lịch thăm khám sớm nhất.