Viêm tai giữa cấp là một trong những bệnh lý tai mũi họng phổ biến ở cả trẻ em và người lớn. Bệnh xảy ra do vi khuẩn hoặc virus xâm nhập gây viêm hoặc tích tụ dịch ở khoang tai giữa, gây đau nhức, ù tai hoặc giảm thính lực. Nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, bệnh viêm tai giữa cấp tính có thể chuyển sang mãn tính hoặc gây biến chứng nguy hiểm như thủng màng nhĩ, viêm xương chũm, thậm chí là viêm màng não. Để hiểu thêm viêm tai giữa cấp có nguy hiểm không, triệu chứng và cách điều trị như thế nào? Cùng Thai Thinh Medic tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Viêm tai giữa cấp là gì?

Viêm tai giữa cấp tính là tình trạng nhiễm trùng hoặc viêm nhiễm xảy ra đột ngột ở khoang tai giữa. Đây là vị trí ở giữa màng nhĩ và tai trong. Nguyên nhân gây viêm tai giữa cấp thường do vi khuẩn hoặc virus xâm nhập thông qua đường hô hấp trên, đặc biệt là khi bị cảm lạnh, viêm mũi họng hoặc viêm xoang.

Bệnh viêm tai giữa cấp gây tích tụ dịch và mủ trong tai dẫn đến cảm giác đau nhức, sốt, ù tai và giảm khả năng nghe tạm thời. Nếu không được điều trị đúng cách, kịp thời, bệnh viêm tai giữa cấp có thể dẫn đến viêm tai giữa mãn tính hoặc biến chứng nguy hiểm. Bệnh viêm tai giữa thường xảy ra ở:

• Trẻ em từ 6 tháng- dưới 3 tuổi: Do vòi nhĩ của trẻ còn ngắn và nằm ngang, dễ bị vi khuẩn xâm nhập.
• Người hay mắc bệnh ở đường hô hấp trên: Do viêm xoang, viêm mũi dị ứng, do cảm lạnh kéo dài.
• Dị ứng hoặc viêm mũi dị ứng gây sưng niêm mạc mũi và tắc nghẽn vòi nhĩ, gây ứ đọng dịch và tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.
• Người có hệ miễn dịch suy yếu: Ở người nhà, người bị bệnh tiểu đường, người đang điều trị bằng thuốc ức chế hệ miễn dịch.
• Yếu tố thời tiết như thay đổi nhiệt độ, đặc biệt là vào mùa lạnh, ảnh hưởng đến sức đề kháng và gia tăng nguy cơ bị bệnh.
• Người thường xuyên sống trong môi trường ô nhiễm hoặc thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc lá sẽ tăng nguy cơ bị viêm tai giữa.

Viêm tai giữa thường gặp ở trẻ em từ 6 tháng- dưới 3 tuổi

Triệu chứng của viêm tai giữa cấp tính

Bệnh viêm tai giữa cấp có những triệu chứng rất đặc trưng, giúp bạn có thể dễ dàng nhận định để thăm khám và điều trị. Các triệu chứng này có thể xuất hiện cùng lúc hoặc riêng lẻ, tùy thuộc và mức độ viêm và sức đề kháng của người bệnh.

Tai bị đau đột ngột

Đột ngột xuất hiện những cơn đau tai là dấu hiệu đặc trưng và thường xuyên xuất hiện sớm ở những người bị viêm tai giữa cấp. Cơn đau có thể âm ỉ hoặc dữ dội, sẽ tăng lên khi nhau, nuốt hoặc nằm nghiêm sang bên tai đau.

Viêm tai giữa ở trẻ em sẽ khiến trẻ quấy khóc, kéo hoặc gãi tai, khó ngủ nếu chưa diễn đạt được cảm giác khó chịu. Nguyên nhân do dịch hoặc mủ tích tụ ở phía sau màng nhĩ, gây áp lực lên cấu trúc tai giữa. Cơn đau có thể kéo dài vài giờ đến vài ngày, giảm dần khi màng nhĩ thủng và dịch thoát ra ngoài.

Viêm tai giữa cấp gây đau tai đột ngột

Sốt và mệt mỏi

Ở trẻ em, khi viêm tai giữa trẻ thường bị sốt nhẹ hoặc sốt cao từ 38.5- 40 độ, kèm theo đó là cảm giác mệt mỏi, uể oải và biếng ăn, trẻ quấy khóc, khó chịu. Đây là phản ứng bình thường của cơ thể khi có dấu hiệu viêm nhiễm, thể hiện hệ miễn dịch đang hoạt động để chống lại vi khuẩn, virus gây bệnh.

Tình trạng sốt cao không được kiểm soát có thể dẫn đến co giật ở trẻ nhỏ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Khi đó, bố mẹ cần đưa con đến cơ sở gần nhất để cấp cứu kịp thời.

Gây sốt, mệt mỏi cho trẻ nhỏ

Ù tai, giảm thính lực tạm thời

Ù tai và giảm thính lực tạm thời do dịch mủ tích tụ trong khoang tai giữa dẫn đến khả năng dẫn truyền âm thanh bị cản trở. Tình trạng này thường chỉ là tạm thời và được cải thiện khi dịch mủ được hút ra ngoài hoặc tiêu viêm. Tuy nhiên, nếu viêm tai giữa cấp không được điều trị đúng cách sẽ gây tổn thương đến màng nhĩ và xương con, lâu ngày có thể gây giảm thính lực lâu dài hoặc vĩnh viễn.

Ù tai hoặc suy giảm thính lực

Những dấu hiệu bất thường ở màng nhĩ

Là một bộ phận quan trọng của tai giữa, màng nhĩ giữ vai trò truyền âm thanh và bảo vệ khoang tai. Khi xuất hiện tình trạng viêm tai giữa, màng nhĩ thường bị ảnh hưởng và có thay đổi rõ rệt:

• Ở giai đoạn đầu của bệnh: Màng nhĩ bị sung huyết, đỏ và dày hơn bình thường do viêm. Đi kèm với đó là cảm giác đau nhức dữ dội do áp lực từ dịch và mủ tích tụ ở sau màng nhĩ.
• Giai đoạn bệnh tiến triển: Lượng dịch, mủ tăng lên khiến màng nhĩ bị phồng ra ngoài, làm giảm khả năng dẫn truyền âm thanh và gây ù tai, ảnh hưởng thính lực tạm thời.
• Giai đoạn thủng màng nhĩ: Áp lực quá lớn khiến màng nhĩ có thể rách và khiến dịch, mủ chảy ra ngoài. Khi đó cảm giác đau giảm nhưng tăng nguy cơ nhiễm trùng lan rộng hoặc tổn thương tai trong lại tăng lên.

Chảy dịch tai

Các triệu chứng khác

Ngoài các dấu hiệu đau tai, giảm thính lực, sốt, mệt mỏi,... thì viêm tai giữa cấp còn có các triệu chứng khác như:

• Tai chảy dịch: Nguyên nhân do áp lực trong tai giữa tăng cao, khiến màng nhĩ bị thủng, dịch hoặc mủ sẽ chảy ra ngoài ống tai. Dịch có màu vàng nhạt, trắng đục hoặc có lẫn cả máu.
• Bị chóng mặt hoặc mất thăng bằng: Do viêm tai giữa bị lan sang tai trong và ảnh hưởng đến tiền đình gây mất thăng bằng, gây mệt mỏi, nôn nao, chóng mặt.
• Gây cảm giác buồn nôn, nôn: Thường xảy ra ở trẻ em do hệ thống tiền đình bị kích thích, gây sốt cao, khó chịu.
• Mất ngủ, trẻ quấy khóc nhiều, buồn nôn.

Chẩn đoán viêm tai giữa cấp

Để chẩn đoán bệnh viêm tai giữa, các bác sĩ sẽ tiến hành các bước sau:

• Khai thác triệu chứng lâm sàng: Bác sĩ sẽ trao đổi và hỏi về các biểu hiện điển hình của bệnh viêm tai giữa như: đau tai đột ngột, sốt, ù tai, giảm thính lực, tai chảy dịch,.... Ở trẻ nhỏ là quấy khóc thường xuyên, bỏ bú, kéo tai, khó ngủ, bỏ ăn,... để xác định giai đoạn bệnh.
• Soi tai: Phương pháp quan trọng để quan sát tình trạng của màng nhĩ. Ống soi được đưa vào lỗ tai để kiểm tra màng nhĩ, kiểm tra độ đỏ, phồng hoặc thủng.
• Đo nhĩ lượng: Để đo độ di động của màng nhĩ và áp lực trong tia giữa, giúp đánh giá sự tích tụ dịch và mức độ ảnh hưởng đến chức năng tai.
• Thính lực đồ: Thực hiện nếu nghi ngờ suy giảm thính lực kéo dài hoặc người bệnh đã qua giai đoạn cấp nhưng vẫn bị nghe kém.
• Xét nghiệm dịch tai hoặc cấy vi khuẩn: Thực hiện trong trường hợp viêm tai giữa cấp tái phát nhiều lần hoặc không đáp ứng điều trị, giúp xác định loại vi khuẩn gây bệnh để lựa chọn thuốc phù hợp cho phác đồ điều trị.

Màng nhĩ sưng, sung huyết

Các phương pháp điều trị viêm tai giữa cấp

Hiện nay, có 3 phương pháp để điều trị viêm tai giữa hiệu quả. Đó là điều trị nội khoa, điều trị ngoại khoa hoặc chăm sóc tại nhà. Mỗi phương pháp sẽ phù hợp với từng tình trạng bệnh khác nhau:

Điều trị nội khoa

Điều trị nội khoa là phương pháp hiệu quả để điều trị viêm tai giữa ở giai đoạn đầu. Bác sĩ thường chỉ định thuốc kháng sinh đường uống hoặc tiêm để điều trị viêm do nhiễm khuẩn giúp tiêu diệt tác nhân gây bệnh và ngăn ngừa biến chứng.

Bên cạnh đó, người bệnh được dùng thuốc giảm đau, hạ sốt để giảm các triệu chứng khó chịu. Kết hợp thuốc nhỏ tai và xịt mũi hỗ trợ thông vòi nhĩ và giảm viêm niêm mạc đường hô hấp.

Thời gian điều trị viêm tai giữa nội khoa thường kéo dài 7- 10 ngày, tùy theo mức độ bệnh và khả năng đáp ứng của người bệnh.

Sử dụng thuốc uống, kết hợp thuốc nhỏ tai

Điều trị ngoại khoa

Phương pháp điều trị ngoại khoa áp dụng cho tình trạng bệnh gây ra do dịch, mủ tích tụ nhiều khiến màng nhĩ phồng hoặc gây ra biến chứng. Khi đó, các bác sĩ sẽ chỉ định chích rạch màng nhĩ để dẫn lưu dịch, giảm áp lực và đau tai.

Trong trường hợp viêm tai giữa cấp tái phát nhiều lần, bác sĩ có thể thực hiện đặt ống thông khí trong tai để giúp lưu thông không khí, ngăn ngừa ứ đọng dịch trong tai. Nếu gặp biến chứng viêm xương chũm hoặc viêm màng não sẽ phải phẫu thuật can thiệp sâu hơn.

Phẫu thuật ngoại khoa

Chăm sóc tại nhà

Bên cạnh điều trị y tế, người bị viêm tai cấp còn cần điều trị tại nhà, kết hợp nghỉ ngơi, bổ sung nhiều nước và vệ sinh tai mũi họng đúng cách. Để giảm bớt cảm giác đau, khó chịu ở tai, bạn có thể chườm ấm vùng tai, không tự ý ngoáy tai hoặc dùng thuốc uống, nhỏ tai nếu chưa được chỉ định.

Hướng dẫn phòng ngừa viêm tai giữa cấp

Để phòng ngừa viêm tai giữa cấp, bạn cần thực hiện các biện pháp phòng ngừa và điều trị dứt điểm để giảm biến chứng, bảo vệ sức khỏe và thính lực:

• Điều trị dứt điểm các bệnh đường hô hấp trên như: cảm lạnh, viêm mũi, viêm xoang, viêm họng,... để ngăn ngừa vi khuẩn, virus lây lan lên tai.
• Giữ vệ sinh tai- mũi- họng đúng cách: rửa tay thường xuyên, súc miệng bằng nước muối loãng, vệ sinh mũi họng khi có các dấu hiệu như ngạt mũi, sổ mũi, ho,...
• Tránh để nước vào tai khi tắm gội hoặc bơi lội, đặc biệt là ở trẻ nhỏ vì nước có thể mang theo vi khuẩn xâm nhập vào tai giữa và vòi nhĩ.
• Tiêm phòng đầy đủ các loại vacxin phòng ngừa cảm cúm, sởi, phế cầu khuẩn, HIB để giảm nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp và ngăn ngừa viêm tai giữa.
• Tránh tiếp xúc với nơi ô nhiễm, khói thuốc lá làm tăng nguy cơ viêm nhiễm và tái phát viêm tai giữa ở trẻ em.
• Tăng cường sức đề kháng bằng cách ăn uống đủ chất dinh dưỡng, bổ sung nhiều nước Vitamin và khoáng chất để nâng cao khả năng miễn dịch.

Điều trị các bệnh cảm cúm, hô hấp để ngừa viêm tai cấp

Câu hỏi thường gặp về bệnh viêm tai giữa cấp

Viêm tai giữa cấp khác gì viêm tai giữa?

Bệnh viêm tai giữa và viêm tai giữa thường bị nhầm lẫn với nhau. Nhưng chúng khác nhau về:

• Viêm tai giữa cấp là giai đoạn đầu của bệnh, xảy ra đột ngột và có những triệu chứng rõ ràng như đau tai dữ dội, sốt, chảy dịch hoặc mủ, bệnh thường kéo dài dưới 3 tuần.
• Viêm tai giữa là tình trạng mãn tính, xảy ra do tình trạng viêm kéo dài, tái phát nhiều lần hoặc điều trị không dứt điểm. Bệnh có thể gây biến chứng thủng màng nhĩ, nghe kém kéo dài và có thể có biến chứng nguy hiểm.

Bệnh viêm tai giữa có bị lây không?

Viêm tai không gây lây nhưng những bệnh về đường hô hấp khác như cúm, viêm họng,... có thể lây lan thông qua đường hô hấp.

Viêm tai giữa không lây

Viêm tai giữa cấp có nguy hiểm không?

Bệnh viêm tai giữa cấp nếu không được điều trị kịp thời, đúng sẽ gây nên những biến chứng nguy hiểm như thủng màng nhĩ, giảm thính lực vĩnh viễn, viêm xương chũm hoặc viêm màng não.

Viêm tai giữa điều trị mất bao lâu?

Thông thường, viêm tai giữa điều trị nội khoa sẽ kéo dài 7- 10 ngày. Tuy nhiên, có biến chứng hoặc cần can thiệp ngoại khoa sẽ cần thời gian điều trị lâu hơn.

Trẻ em bị viêm tai giữa có cần phẫu thuật không?

Phẫu thuật sẽ được chỉ định nếu điều trị bằng thuốc không hiệu quả hoặc bệnh tái đi tái lại quá nhiều lần. Khi đó, bác sĩ sẽ chỉ định đặt ống thông khí hoặc chích rạch màng nhĩ để dịch chảy ra ngoài.

Tùy tình trạng bệnh để bác sĩ chỉ định phẫu thuật hay không

Viêm tai giữa cấp là bệnh lý tai mũi họng thường gặp, đặc biệt ở trẻ nhỏ, nhưng hoàn toàn có thể điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm và xử lý đúng cách. Khi bị viêm tai giữa cấp, hãy đi thăm khám để được bác sĩ chỉ định phác đồ điều trị phù hợp, không tự ý dùng thuốc vì có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm hoặc kháng thuốc kháng sinh. 

Nếu bạn hoặc người thân đang có dấu hiệu đau tai, sốt, nghe kém hoặc chảy dịch tai, hãy đến ngay cơ sở y tế uy tín để được chẩn đoán và điều trị. Phòng khám Đa khoa 125 Thái Thịnh với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa uy tín và trang thiết bị hiện đại giúp thăm khám và điều trị bệnh viêm tai giữa cấp hiệu quả. Liên hệ với chúng tôi ngay để được tư vấn và hỗ trợ đặt lịch khám sớm nhất!