Siêu âm cân nặng thai nhi có chính xác không? Đây là thắc mắc của rất nhiều mẹ bầu trong quá trình theo dõi sự phát triển của con. Siêu âm giúp bác sĩ ước lượng trọng lượng thai dựa trên các chỉ số như đường kính lưỡng đỉnh, chu vi bụng, chiều dài xương đùi,… Tuy nhiên, kết quả cân nặng thai nhi chỉ mang tính tương đối, có thể sai lệch vài trăm gram do tư thế thai, lượng nước ối hay thiết bị siêu âm. Trong bài viết này, Phòng khám 125 Thái Thịnh - Thai Thinh Medic sẽ cùng mẹ tìm hiểu độ chính xác của siêu âm cân nặng thai nhi giúp mẹ bầu yên tâm hơn, đồng thời biết cách kết hợp với những phương pháp đánh giá khác giúp mẹ theo dõi sức khỏe toàn diện và hiệu quả hơn.

Mục đích của siêu âm cân nặng thai nhi

Siêu âm cân nặng thai nhi là phương pháp sử dụng sóng siêu âm để đo đạc các chỉ số sinh học của thai, từ đó ước tính trọng lượng của bé trong bụng mẹ. Dựa vào các chỉ số như đường kính lưỡng đỉnh (BPD), chu vi bụng (AC), chu vi đầu (HC) và chiều dài xương đùi (FL), bác sĩ sẽ đưa ra kết quả ước tính tương đối về cân nặng thai nhi ở từng giai đoạn. Nhờ siêu âm cân nặng thai nhi, mẹ bầu có thể yên tâm theo dõi quá trình phát triển của con, phát hiện sớm nguy cơ và chuẩn bị tốt nhất cho hành trình vượt cạn an toàn.

Siêu âm thai nhi nhằm mục đích:

• Tính toán được tuổi thai và dự đoán ngày sinh.
• Theo dõi sự phát triển của thai, giúp xác định thai nhi có phát triển đúng chuẩn theo tuổi thai hay không, bé có bị suy dinh dưỡng hay thừa cân hay không để có sự điều chỉnh về chế độ dinh dưỡng hàng ngày.
• Trẻ thiếu cân sinh ra có nguy cơ mắc các bệnh viêm phổi, đa hồng cầu, hạ đường huyết… hoặc các chỉ số phối hợp vận động thấp hơn trẻ bình thường. Trẻ thừa cân sinh ra có nguy cơ mắc các bệnh suy tim, hạ thân nhiệt, suy hô hấp, tiểu đường. Đặc biệt với thai nhi lớn hơn 4,5kg, bác sĩ thường sẽ chỉ định sinh mổ. Vì sinh thường có thể gây khó sinh do kẹt vai dẫn đến tổn thương một số dây thần kinh ở vai và tay em bé, đồng thời gây tổn thương vùng chậu của mẹ.
• Phát hiện sớm bất thường, nếu thai phát triển quá nhỏ hoặc quá to, bác sĩ có thể nghi ngờ tình trạng thai chậm phát triển trong tử cung, tiểu đường thai kỳ hoặc các bất thường khác.
• Đánh giá sức khỏe thai kỳ, kết hợp với các chỉ số khác (nước ối, nhịp tim thai, vị trí bánh nhau) để đánh giá tổng thể sức khỏe của mẹ và bé.
• Hỗ trợ mẹ bầu lên kế hoạch sinh nở. Cân nặng thai giúp bác sĩ dự đoán nguy cơ khi sinh thường, hỗ trợ quyết định có nên sinh mổ hay không.
• Theo dõi dinh dưỡng mẹ bầu, nếu thai nhẹ cân hoặc tăng cân nhanh, bác sĩ sẽ điều chỉnh chế độ ăn và nghỉ ngơi phù hợp.

Siêu âm cân nặng thai nhi có chính xác không?

Siêu âm cân nặng thai nhi là một phương pháp ước tính, sai số siêu âm có thể từ khoảng 8- 15% so với cân nặng sau sinh Tuy nhiên, đây vẫn là công cụ quan trọng và đáng tin cậy giúp bác sĩ đánh giá sự phát triển của thai nhi trong bụng mẹ.

Tại sao có những sai số như vậy?

• Cách đo khi siêu âm: trường hợp tư thế thai nhi không thuận lợi khi đo, hoặc mặt cắt khi đo hơi lệch, dẫn tới sai số và tính ra cân nặng khác nhau giữa các lần siêu âm
• Sử dụng công thức tính cân nặng khác nhau: hiện tại, có hơn 50 công thức tính cân nặng cho các chủng tộc khác nhau, chưa có công thức tính đặc trưng cho người Việt.
• Trường hợp tỷ lệ giữa các phần cơ thể các thai nhi khác nhau: có thai nhi đầu to, có thai nhi thân mình dài hoặc chân ngắn... cũng dẫn tới sai số khi tính cân nặng trẻ.
• Bên cạnh đó, vào các tháng cuối thai kỳ, cân nặng của thai nhi chủ yếu do tích tụ glycogen gan và chất béo nên các mẹ không nên quá căng thẳng khi kết quả siêu âm dự báo em bé nhẹ cân hay quá cân mà cần xem cả tình trạng phát triển của thai nhi.

Bác sĩ tính cân nặng thai nhi như thế nào?

Bốn thông số chính thường dùng để ước tính cân nặng và kích thước của bé là:

• HC: chu vi vòng đầu
• BPD: đường kính lưỡng đỉnh
• AC: chu vi bụng.
• FL: chiều dài xương đùi.
• TAD: Đường kính ngang bụng

Từ các thông số trên, các Bác sĩ sẽ sử dụng các thuật toán để tính cân nặng của bé.

Ngoài ra các yếu tố như giới tính thai nhi, tuổi thai, tình trạng bệnh lý của mẹ… cũng được sử dụng kết hợp để ước tính cân nặng thai nhi. Ví dụ nếu mẹ bầu mắc bệnh tiểu đường thai kỳ, em bé sẽ lớn hơn bình thường.

Bác sĩ sẽ dựa vào các thông số đo từ siêu âm để ước tính cân nặng

Các yếu tố ảnh hưởng đến độ chính xác của siêu âm cân nặng thai nhi

• Tùy thuộc theo tuổi thai. Siêu âm ở tam cá nguyệt thứ 2 (tuần thai 20- 28) thường cho kết quả chính xác hơn giai đoạn cuối thai kỳ, khi trẻ đã lớn và khó đo đạc hơn.
• Theo kinh nghiệm của bác sĩ sẽ ảnh hưởng đến độ chính xác của siêu âm cân nặng thai nhi. Người thực hiện có chuyên môn cao sẽ chọn đúng mặt cắt và đo chuẩn các chỉ số, giúp hạn chế sai số.
• Phụ thuộc vào chất lượng máy siêu âm. Các loại máy hiện đại, đầu dò cho độ phân giải cao sẽ giúp xác định chính xác các chỉ số sinh học.
• Theo tư thế của thai nhi như trẻ nằm cuộn tròn, che mặt hoặc di chuyển nhiều khiến việc đo có thể gặp khó khăn, gây sai lệch kết quả.
• Tùy theo thể trạng của mẹ bầu như thành bụng dày, mỡ dày hoặc có sẹo mổ cũ cũng có thể làm giảm độ chính xác của hình ảnh siêu âm.

Khi nào cần thận trọng với kết quả siêu âm cân nặng?

Kết quả siêu âm cân nặng thai nhi thường mang tính ước lượng, do đó mẹ bầu cần hiểu rõ khi nào nên thận trọng để không chủ quan hoặc lo lắng quá mức. Dưới đây là những trường hợp cần được bác sĩ sản khoa theo dõi kỹ hơn:

• Khi kết quả chênh lệch quá lớn so với tuổi thai. Nếu cân nặng thai ước tính thấp hơn hoặc cao hơn mức trung bình từ 15–20%, bác sĩ có thể chỉ định siêu âm lại hoặc làm thêm xét nghiệm để xác định nguyên nhân.
• Khi có dấu hiệu phát triển bất thường. Thai nhi phát triển chậm trong tử cung, nước ối ít, nhau thai canxi hóa sớm hoặc lưu lượng máu qua dây rốn giảm đều là những yếu tố cần được theo dõi sát.
• Mẹ bầu có bệnh lý nền như tiểu đường thai kỳ, cao huyết áp, rối loạn nội tiết hay béo phì có thể khiến kết quả siêu âm bị sai lệch và làm tăng nguy cơ thai to hoặc thai nhỏ bất thường.
• Siêu âm ở giai đoạn cuối thai kỳ. Từ tuần 36 trở đi, sai số có thể tăng lên đến 10–15% do thai nhi đã lớn và khó đo chính xác các chỉ số.
• Nghi ngờ sai số do tư thế thai. Nếu thai nằm sấp, che mặt hoặc co chân, bác sĩ có thể chỉ định siêu âm lại sau vài ngày để đảm bảo tính chính xác.

Khi gặp các tình huống trên, mẹ bầu không nên tự suy đoán mà hãy trao đổi trực tiếp với bác sĩ chuyên khoa để được đánh giá toàn diện, bao gồm tốc độ phát triển, lượng nước ối, nhau thai và các chỉ số sức khỏe khác của thai nhi.

Câu hỏi thường gặp về siêu âm cân nặng thai nhi

Siêu âm cân nặng thai nhi có sai số không?

Có. Kết quả siêu âm chỉ mang tính ước lượng, thường có sai số khoảng 5–10%, tùy thuộc vào tuổi thai, máy siêu âm và kinh nghiệm của bác sĩ.

Nên siêu âm cân nặng thai nhi vào tuần thứ mấy là chính xác nhất?

Thời điểm siêu âm cân nặng có độ chính xác cao nhất là từ tuần 28–34 của thai kỳ, khi thai đã phát triển ổn định nhưng chưa quá lớn gây cản trở việc đo đạc.

Siêu âm cân nặng có ảnh hưởng đến thai nhi không?

Không. Siêu âm sử dụng sóng âm tần thấp, an toàn tuyệt đối cho mẹ và bé, không gây bức xạ hay tác dụng phụ.

Vì sao kết quả siêu âm cân nặng của tôi khác giữa hai lần đo?

Sai khác là bình thường, do tư thế thai nhi, lượng nước ối hoặc thời điểm đo khác nhau. Bác sĩ thường dựa vào biểu đồ phát triển theo tuần để đánh giá chính xác.

Có cần siêu âm cân nặng ở mỗi lần khám thai không?

Không bắt buộc. Bác sĩ sẽ chỉ định siêu âm cân nặng khi cần theo dõi sự phát triển, nghi ngờ thai nhỏ hoặc thai to bất thường.

Siêu âm cân nặng thai nhi là bước theo dõi quan trọng giúp bác sĩ và mẹ bầu đánh giá sự phát triển của em bé trong từng giai đoạn thai kỳ. Mặc dù kết quả có thể có sai số nhỏ, nhưng đây vẫn là phương pháp an toàn, hiệu quả và cần thiết để phát hiện sớm các bất thường về tăng trưởng thai.

Nếu mẹ bầu muốn siêu âm thai chính xác, được tư vấn trực tiếp bởi bác sĩ sản khoa giàu kinh nghiệm, hãy đến Phòng khám 125 Thái Thịnh. Tại đây, mẹ sẽ được chăm sóc tận tâm, sử dụng máy siêu âm hiện đại, cho kết quả nhanh chóng và hỗ trợ theo dõi sức khỏe mẹ và bé toàn diện trong suốt thai kỳ.