Viêm khớp dạng thấp là một bệnh lý mãn tính ảnh hưởng đến hàng triệu người trên thế giới. Trong đó, viêm khớp dạng thấp huyết thanh dương tính là một trong những dạng phổ biến nhất. Vậy, viêm khớp dạng thấp huyết thanh dương tính là gì? Theo dõi ngay bài viết sau đây để có cái nhìn tổng quan về căn bệnh này.

1. Viêm khớp dạng thấp huyết thanh dương tính là gì?

Viêm khớp dạng thấp (RA) là một bệnh lý viêm khớp mãn tính do rối loạn tự miễn, trong đó hệ miễn dịch tấn công nhầm vào các mô khỏe mạnh của khớp, gây sưng viêm, đau nhức và làm suy giảm chức năng vận động của người bệnh. Nguyên nhân chính xác của viêm khớp dạng thấp chưa được xác định rõ nhưng các nghiên cứu đã chỉ ra rằng bệnh có thể liên quan đến nhiều yếu tố như di truyền, rối loạn miễn dịch và một số yếu tố như hút thuốc lá, phơi nhiễm hóa chất, stress kéo dài hoặc nhiễm trùng,...

Viêm khớp dạng thấp huyết thanh dương tính (RA huyết thanh dương tính) là một thể phổ biến của viêm khớp dạng thấp, chiếm khoảng 60% – 80% số ca mắc. Điểm đặc trưng của tình trạng này là sự xuất hiện của các kháng thể đặc hiệu trong máu, có thể bao gồm 1 hoặc 2 loại kháng thể sau:

• Yếu tố dạng thấp (Rheumatoid Factor - RF): Là một loại kháng thể tự miễn có thể liên kết với các mô khỏe mạnh, kích thích quá trình viêm trong khớp.
• Kháng thể kháng peptide citrullinated chống chu kỳ (Anti-CCP): Đây là một chỉ dấu quan trọng giúp bác sĩ chẩn đoán viêm khớp dạng thấp sớm và phân biệt với các dạng viêm khớp khác.

Khi các kháng thể như RF và anti-CCP xuất hiện trong máu, chúng kích hoạt phản ứng miễn dịch mạnh mẽ, khiến các tế bào miễn dịch tấn công nhầm vào màng hoạt dịch của khớp, gây các triệu chứng viêm khớp và tổn thương ở các cơ quan khác.

Một số người có thể mang RF hoặc anti-CCP trong máu nhưng không mắc viêm khớp dạng thấp. Một số trường hợp viêm khớp dạng thấp không có RF hoặc anti-CCP vẫn có đầy đủ triệu chứng, được gọi là viêm khớp dạng thấp huyết thanh âm tính.

Viêm khớp dạng thấp huyết thanh dương tính là gì?

2. Đặc điểm của viêm khớp huyết thanh dương tính

Viêm khớp dạng thấp huyết thanh dương tính có biểu hiện tương đồng với thể huyết thanh âm tính với các triệu chứng sưng đau, cứng khớp và suy giảm chức năng vận động,... Tuy nhiên, thể huyết thanh dương tính thường có tổn thương khớp nghiêm trọng hơn, gây đau nhiều với tốc độ thoái hóa nhanh và nguy cơ xói mòn sụn cao hơn so với thể huyết thanh âm tính.

Ngoài ra, viêm khớp huyết thanh dương tính cũng có khả năng mắc các tình trạng dưới đây cao hơn:

• Nốt dạng thấp (những khối u nhỏ, cứng, hình thành dưới da, thường xuất hiện ở vùng chịu áp lực như khuỷu tay, ngón tay hoặc đầu gối).
• Viêm mạch máu.
• Tổn thương phổi dạng thấp như viêm màng phổi hoặc xơ phổi.

Đặc điểm của viêm khớp huyết thanh dương tính

3. Chẩn đoán viêm khớp dạng thấp huyết thanh dương tính

Việc chẩn đoán viêm khớp dạng thấp huyết thanh dương tính đòi hỏi sự kết hợp giữa triệu chứng lâm sàng, xét nghiệm máu và chẩn đoán hình ảnh. Mục tiêu chính là xác định sự hiện diện của các kháng thể đặc hiệu và đánh giá mức độ tổn thương khớp để đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

Để biết chính xác một người có bị viêm khớp dạng thấp huyết thanh dương tính hay không, bác sĩ sẽ chỉ định các xét nghiệm máu quan trọng, bao gồm:

• Yếu tố dạng thấp (Rheumatoid Factor - RF)
• Kháng thể kháng CCP (Anti-Cyclic Citrullinated Peptide - Anti-CCP)
• Xét nghiệm khác: xét nghiệm công thức máu, tốc độ máu lắng,...

Bên cạnh xét nghiệm máu, các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như chụp X-quang, siêu âm và chụp cộng hưởng từ cũng giúp đánh giá mức độ tổn thương khớp.

Chẩn đoán viêm khớp dạng thấp huyết thanh dương tính

4. Viêm khớp dạng thấp huyết thanh dương tính có nguy hiểm không?

Sự có mặt của các yếu tố dạng thấp (RF) và kháng thể kháng CCP trong viêm khớp dạng thấp huyết thanh dương tính có thể làm gia tăng mức độ nghiêm trọng của bệnh, đẩy nhanh quá trình tổn thương khớp và làm tăng nguy cơ biến chứng toàn thân:

• Tổn thương khớp nghiêm trọng hơn, làm tăng nguy cơ biến dạng khớp và mất chức năng vận động.
• Phản ứng miễn dịch mạnh hơn, khiến quá trình viêm kéo dài và khó kiểm soát hơn.
• Khả năng đáp ứng điều trị kém hơn, có thể cần phải cân nhắc các phác đồ điều trị mạnh bao gồm thuốc sinh học để kiểm soát bệnh.
• Nguy cơ tái phát cao hơn, có xu hướng bùng phát thường xuyên.

Nếu không được kiểm soát tốt, RA huyết thanh dương tính có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm không chỉ giới hạn ở hệ cơ xương khớp mà còn ảnh hưởng đến các cơ quan khác trong cơ thể:

• Tổn thương khớp vĩnh viễn: Viêm kéo dài làm phá hủy sụn và xương, dẫn đến biến dạng khớp không thể hồi phục, từ đó làm giảm khả năng vận động, khiến người bệnh khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày.
• Bệnh tim mạch: Viêm hệ thống có thể làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, huyết áp cao và đột quỵ. Bệnh nhân thể huyết thanh dương tính có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao hơn so với người không mắc bệnh.
• Loãng xương: Viêm mãn tính cùng với việc sử dụng thuốc corticosteroid kéo dài có thể làm giảm mật độ xương, làm tăng nguy cơ gãy xương.
• Ảnh hưởng đến phổi: Một số bệnh nhân có thể phát triển viêm phổi kẽ hoặc xơ phổi, làm suy giảm chức năng hô hấp.

Do vậy, người bệnh cần chú ý đi khám sớm khi có triệu chứng và tuân thủ điều trị để có thể kiểm soát bệnh một cách tốt nhất, giúp hạn chế tối đa nguy cơ biến chứng.

Viêm khớp dạng thấp huyết thanh dương tính có nguy hiểm không?

5. Điều trị viêm khớp dạng thấp huyết thanh dương tính

Điều trị viêm khớp dạng thấp huyết thanh dương tính cần kết hợp giữa thuốc, liệu pháp không dùng thuốc và thay đổi lối sống để kiểm soát triệu chứng, ngăn ngừa biến chứng.

5.1. Điều trị bằng thuốc

• Thuốc DMARDs kinh điển: Methotrexate (MTX), Sulfasalazine, Hydroxychloroquine, Leflunomide, và Cyclosporine A.
• Thuốc DMARDs sinh học: Thuốc ức chế TNF-alpha (Infliximab, Golimumab, Adalimumab), thuốc ức chế IL-6 (Tocilizumab, Sarilumab), kháng thể đơn dòng Rituximab,...
• Thuốc giảm đau, kháng viêm: Thuốc chống viêm không steroid NSAIDs, corticoid đường uống.
• Thuốc điều trị hỗ trợ: Thuốc nhóm Biphosphonate chống loãng xương, Glucosamin sulfat,...

5.2. Phương pháp không dùng thuốc

• Vật lý trị liệu, tập thể dục: Các bài tập nhẹ nhàng như yoga, bơi lội, đi bộ giúp duy trì độ linh hoạt của khớp, giảm cứng khớp buổi sáng. Vật lý trị liệu giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp quanh khớp bị tổn thương.
• Chế độ ăn uống: Tăng cường thực phẩm chứa các chất dinh dưỡng có khả năng chống viêm như cá béo, rau xanh, dầu oliu, quả mọng, các loại hạt dinh dưỡng,... Tránh thực phẩm gây viêm như đồ chiên rán, thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm nhiều đường tinh luyện.
• Thực hiện lối sống lành mạnh: Kiểm soát cân nặng để giảm áp lực lên khớp, tránh căng thẳng bằng các kỹ thuật thư giãn như thiền, hít thở sâu và tham gia các hoạt động giải trí ưa thích.
• Phẫu thuật: Phẫu thuật trong những trường hợp tổn thương nặng, thường thay khớp ở các khớp lớn (khớp gối, khớp háng) hoặc phẫu thuật chỉnh hình ở các khớp nhỏ.

Xem chi tiết: Viêm khớp dạng thấp: Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị

Điều trị viêm khớp dạng thấp huyết thanh dương tính

Viêm khớp dạng thấp huyết thanh dương tính là một bệnh mãn tính nhưng có thể kiểm soát tốt nếu điều trị kịp thời. Việc kết hợp thuốc, tập luyện, chế độ ăn uống và duy trì lối sống lành mạnh sẽ giúp giảm triệu chứng, bảo vệ khớp và cải thiện chất lượng cuộc sống. Nếu có dấu hiệu bất thường, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và điều trị phù hợp.