Viêm xoang mũi có mủ là dấu hiệu cảnh báo tình trạng nhiễm trùng xoang đã trở nên nghiêm trọng. Bệnh lý này nếu không được phát hiện và chữa trị sớm có thể gây ra nhiều hệ lụy cho sức khỏe. Tìm hiểu chi tiết về viêm xoang mũi có mủ trong bài viết sau!

1. Viêm xoang mũi có mủ là gì?

Viêm xoang mũi có mủ là tình trạng viêm nhiễm tại các hốc xoang quanh mũi, dẫn đến hiện tượng dịch tiết ứ đọng và hình thành mủ trong xoang. Đây là một thể bệnh nặng hơn của viêm xoang thông thường, khi quá trình viêm kéo dài, làm tổn thương lớp niêm mạc lót trong xoang và tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển mạnh.

Bình thường, các xoang là những khoang rỗng được thông suốt với hốc mũi, giúp lưu thông không khí và dẫn lưu dịch tiết tự nhiên. Khi lỗ thông xoang bị tắc nghẽn do viêm nhiễm, dịch tiết ứ đọng lại, trở thành môi trường thuận lợi cho vi sinh vật phát triển. Dưới tác động của hệ miễn dịch và các tác nhân gây bệnh, dịch nhầy sẽ đặc lại và chuyển thành mủ, gây áp lực trong xoang và làm nặng thêm các triệu chứng.

Khác với viêm xoang thông thường chủ yếu tiết dịch nhầy trong, dịch trong viêm xoang mũi có mủ thường là dịch đặc, màu xanh vàng kèm theo mùi hôi khó chịu. Sự hiện diện của mủ là dấu hiệu cho thấy tình trạng nhiễm trùng đã trở nên trầm trọng hơn, cần được can thiệp y tế sớm để tránh biến chứng nguy hiểm.

Viêm xoang mũi có mủ là gì?

2. Nguyên nhân gây viêm xoang mũi có mủ

Vi khuẩn là tác nhân chính gây bệnh trong các trường hợp viêm xoang mũi có mủ. Các vi khuẩn thường gặp gồm phế cầu, tụ cầu hoặc liên cầu. Trong trường hợp viêm xoang do răng, vi khuẩn yếm khí hoặc E. coli có thể là nguyên nhân gây nhiễm trùng.

Bên cạnh nhiễm khuẩn nguyên phát, viêm xoang có mủ còn có thể là hậu quả của những yếu tố sau:

• Viêm mũi hoặc viêm xoang do virus: Các virus làm tổn thương niêm mạc mũi, gây phù nề và tắc nghẽn lỗ thông xoang. Khi đường dẫn lưu dịch bị cản trở, nguy cơ vi khuẩn bội nhiễm và hình thành mủ trong xoang tăng cao.
• Viêm mũi dị ứng kéo dài: Dị ứng làm sưng nề, tắc nghẽn hốc mũi và xoang, tạo điều kiện cho dịch ứ đọng và nhiễm khuẩn phát triển.
• Bất thường cấu trúc mũi: Các yếu tố như polyp mũi, vách ngăn lệch, phì đại cuốn mũi hoặc có khối u trong hốc mũi đều có thể làm cản trở lưu thông khí và dịch trong xoang, gây viêm nhiễm kéo dài.
• Ảnh hưởng từ các bệnh lý toàn thân: Các bệnh như sâu răng, viêm họng mạn tính, đái tháo đường, lao, thiếu máu,… làm suy giảm sức đề kháng, khiến niêm mạc mũi xoang dễ bị tổn thương và nhiễm trùng hơn.
• Yếu tố môi trường: Khói bụi, ô nhiễm không khí, môi trường lạnh, ẩm thấp đều làm tăng nguy cơ viêm mũi xoang, từ đó dẫn tới viêm xoang mũi có mủ nếu không được kiểm soát kịp thời.
• Chấn thương cơ học: Các va chạm mạnh hoặc tiếp xúc với hơi nóng quá mức có thể làm tổn thương niêm mạc mũi, gây xuất huyết, phù nề, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn xâm nhập và gây viêm mủ.
• Thói quen sinh hoạt: Những người thường xuyên bơi lội hoặc nhảy nước không đúng kỹ thuật, sau đó hỉ mũi sai cách có thể vô tình đẩy nước bẩn chứa vi khuẩn vào trong xoang, dẫn đến tình trạng viêm xoang mũi có mủ.

Nguyên nhân gây viêm xoang mũi có mủ

3. Dấu hiệu nhận biết viêm xoang mũi có mủ

Viêm xoang mũi có mủ thường biểu hiện với các triệu chứng rõ rệt, tiến triển nhanh và dễ nhận biết nếu người bệnh chú ý đến sự thay đổi bất thường của cơ thể:

• Ngạt mũi kéo dài: Đây là triệu chứng dễ nhận thấy nhất. Người bệnh cảm thấy tắc mũi liên tục hoặc từng lúc, thường nghiêm trọng hơn khi nằm ngủ, gây khó thở và cảm giác khó chịu kéo dài.
• Dịch mũi bất thường: Mũi chảy dịch đặc, thường có màu vàng hoặc xanh, đôi khi có mùi hôi. Khi xì mạnh có thể lẫn máu và gây cảm giác đau buốt vùng mũi.
• Đau nhức mặt theo chu kỳ: Cảm giác đau âm ỉ hoặc dữ dội quanh vùng trán, má, hai bên sống mũi, hốc mắt hoặc thái dương. Cơn đau xuất hiện theo chu kỳ, thường nặng hơn vào buổi sáng do mủ ứ đọng trong xoang suốt đêm.
• Hơi thở có mùi: Hơi thở nặng mùi là do sự phân hủy của dịch mủ tích tụ trong hốc xoang, gây ra mùi hôi khó chịu ngay cả khi đã vệ sinh răng miệng.
• Giảm hoặc mất khứu giác: Viêm nhiễm kéo dài có thể ảnh hưởng đến khả năng cảm nhận mùi, làm giảm hương vị món ăn và gây mất cảm giác ngon miệng.
• Sốt: Người bệnh có thể sốt nhẹ hoặc sốt cao nếu tình trạng nhiễm trùng diễn tiến nặng. Sốt thường kèm theo mệt mỏi, đau nhức cơ thể.

Một số triệu chứng đi kèm khác:

• Đau tai, ù tai hoặc cảm giác nặng tai.
• Viêm họng tái diễn do mủ chảy xuống họng.
• Cảm giác buồn nôn.
• Nhức đầu âm ỉ kéo dài, có thể nhầm lẫn với đau nửa đầu nếu không được chẩn đoán chính xác.

Dấu hiệu khi ấn vào vùng xoang:

• Ấn vào vị trí xoang hàm (hai bên má) có cảm giác đau nhức.
• Ấn vào vùng giữa hai lông mày (xoang trán) cũng gây cảm giác đau tức khó chịu.
• Một số vị trí như vùng gò má trong, góc trong hốc mắt cũng có thể đau khi ấn nhẹ.

Khi có các biểu hiện nêu trên kéo dài hoặc tái phát nhiều lần, người bệnh nên chủ động đến cơ sở y tế để được khám nội soi mũi xoang và điều trị đúng cách, tránh để viêm mủ lan rộng gây biến chứng nguy hiểm.

Dấu hiệu nhận biết viêm xoang mũi có mủ

4. Viêm xoang mũi có mủ nguy hiểm không?

Viêm xoang mũi có mủ thường khó tự khỏi và phải điều trị bằng kháng sinh can thiệp y tế để điều trị dứt điểm. Nếu không được dẫn lưu dịch mủ hiệu quả, viêm xoang mũi cấp có mủ có thể tiến triển thành viêm xoang mạn tính, gây tái phát dai dẳng và khó điều trị dứt điểm. Người bệnh phải sống chung với triệu chứng nghẹt mũi, đau đầu, mệt mỏi kéo dài, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống hàng ngày.

Bên cạnh đó, viêm xoang mũi có mủ có thể tiềm ẩn nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe người bệnh:

• Viêm tai giữa: Dịch mủ từ mũi xoang có thể lan đến vòi nhĩ và tai giữa, gây nhiễm trùng tai, đau tai, giảm thính lực tạm thời hoặc lâu dài.
• Viêm màng não: Là biến chứng cực kỳ nguy hiểm, xảy ra khi vi khuẩn từ xoang lan đến màng não, có thể đe dọa tính mạng nếu không cấp cứu kịp thời.
• Áp xe não hoặc áp xe ngoài màng cứng: Mủ lan rộng gây tụ dịch mủ trong não hoặc quanh não, ảnh hưởng nghiêm trọng đến thần kinh trung ương, dễ để lại di chứng thần kinh nặng nề.
• Nhiễm trùng huyết (nhiễm khuẩn máu): Khi vi khuẩn từ xoang đi vào máu, gây nhiễm trùng toàn thân, tình trạng có thể diễn tiến nhanh và tử vong nếu không được kiểm soát.
• Tổn thương mắt: Vi khuẩn từ xoang có thể gây viêm tổ chức quanh hốc mắt, viêm màng tiếp hợp, sưng mí mắt, mờ mắt,...
• Ảnh hưởng đến đường hô hấp dưới: Viêm lan xuống gây viêm họng, viêm phế quản hoặc viêm phổi, làm tăng nguy cơ bội nhiễm hô hấp kéo dài.

Viêm xoang mũi có mủ nguy hiểm không?

5. Chẩn đoán viêm xoang mũi có mủ

Việc chẩn đoán viêm xoang mũi có mủ đòi hỏi sự kết hợp giữa khai thác triệu chứng, thăm khám lâm sàng và các kỹ thuật cận lâm sàng hiện đại. Điều này giúp bác sĩ xác định chính xác mức độ viêm, vị trí xoang tổn thương cũng như loại trừ các nguyên nhân bất thường khác.

Thông thường, bác sĩ sẽ chẩn đoán bệnh dựa trên những triệu chứng lâm sàng của người bệnh và có thể kèm thêm nội soi mũi xoang giúp quan sát trực tiếp tình trạng viêm nhiễm trong khoang mũi như phát hiện dịch mủ ứ đọng, niêm mạc sưng đỏ, đánh giá mức độ phù nề, tắc nghẽn và vị trí dịch mủ chảy ra. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định chụp X-quang xoang hoặc chụp CT để đánh giá chi tiết hơn hoặc có nghi ngờ bất thường cấu trúc xoang.

Chẩn đoán viêm xoang mũi có mủ

6. Các phương pháp điều trị viêm xoang mũi có mủ

Viêm xoang mũi có mủ nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách sẽ giúp người bệnh cải thiện triệu chứng rõ rệt, đồng thời ngăn ngừa nguy cơ chuyển sang mãn tính hoặc biến chứng nguy hiểm. Phác đồ điều trị bao gồm kết hợp thuốc, can thiệp ngoại khoa (nếu cần) và hỗ trợ chăm sóc tại nhà.

6.1. Điều trị nội khoa

Phần lớn trường hợp viêm xoang có mủ được kiểm soát hiệu quả bằng điều trị nội khoa với kháng sinh. Việc lựa chọn thuốc và thời gian sử dụng cần tuân theo chỉ định của bác sĩ để tránh kháng thuốc.

Ngoài ra, bác sĩ sẽ chỉ định thêm các thuốc điều trị triệu chứng như sau:

• Thuốc kháng viêm – giảm đau: Giúp giảm nhanh triệu chứng sưng nề niêm mạc, nhức đầu và cảm giác khó chịu.
• Thuốc xịt thông mũi – dung dịch rửa mũi: Hỗ trợ làm sạch hốc mũi, loại bỏ dịch mủ và chất nhầy, cải thiện thông thoáng đường thở.
• Thuốc kháng histamin (chống dị ứng): Được chỉ định nếu bệnh có liên quan đến cơ địa dị ứng, giúp giảm phù nề và ngăn tái phát.

6.2. Điều trị ngoại khoa (nếu cần)

Trong những trường hợp viêm xoang mũi có mủ kéo dài, tái phát nhiều lần hoặc có bất thường giải phẫu gây tắc nghẽn dẫn lưu mủ, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện can thiệp ngoại khoa cho người bệnh:

• Nội soi mũi xoang để làm sạch dịch mủ, lấy bỏ polyp nếu có, đồng thời cải thiện lưu thông khí trong xoang.
• Chỉnh hình vách ngăn mũi: Áp dụng khi vách ngăn bị lệch nặng, gây cản trở luồng không khí và dẫn lưu dịch trong xoang.
• Can thiệp xử lý các bất thường khác: Như cắt cuốn mũi, nạo VA (trẻ em) nếu phát hiện là nguyên nhân góp phần gây viêm.

6.3. Các biện pháp hỗ trợ

Bên cạnh điều trị y tế, người bệnh cần chú ý chăm sóc đúng cách để nâng cao hiệu quả điều trị:

• Xông mũi bằng thảo dược: Như lá bạc hà, lá khuynh diệp hoặc gừng – giúp thông mũi và sát khuẩn nhẹ.
• Vệ sinh mũi cho người bị viêm xoang: Rửa mũi bằng nước muối sinh lý giúp làm sạch khoang mũi, giảm tình trạng viêm và ứ đọng dịch.
• Uống đủ nước mỗi ngày: Hỗ trợ làm loãng dịch mũi, dễ dẫn lưu.
• Giữ độ ẩm không khí trong phòng: Tránh không khí khô khiến niêm mạc mũi dễ kích ứng.
• Nghỉ ngơi hợp lý – bổ sung dinh dưỡng: Tăng sức đề kháng, giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng tốt hơn.

Các phương pháp điều trị viêm xoang mũi có mủ

7. Phòng ngừa viêm xoang mũi có mủ

Những nguyên tắc phòng ngừa viêm xoang mũi có mủ cần lưu ý trong sinh hoạt hàng ngày:

Giữ vệ sinh mũi – họng đúng cách

• Vệ sinh mũi hàng ngày bằng nước muối sinh lý, đặc biệt sau khi ra ngoài hoặc tiếp xúc với môi trường khói bụi.
• Súc họng bằng nước muối loãng mỗi ngày để hạn chế vi khuẩn phát triển.
• Hạn chế ngoáy mũi bằng tay hoặc dùng vật cứng chọc vào mũi.

Bảo vệ cơ thể khỏi tác nhân gây bệnh

• Đeo khẩu trang khi ra ngoài, nhất là khi đi qua khu vực ô nhiễm hoặc thời tiết lạnh, hanh khô.
• Tránh tiếp xúc gần với người đang bị cảm cúm, viêm họng, hay các bệnh lây qua đường hô hấp.
• Rửa tay bằng xà phòng sát khuẩn sau khi đi vệ sinh, trước khi ăn và sau khi tiếp xúc nơi công cộng.

Tăng cường sức đề kháng từ bên trong

• Ăn uống cân bằng: Ưu tiên rau xanh, trái cây giàu vitamin C (cam, chanh, ổi…), hạn chế đồ ăn cay nóng hoặc nhiều dầu mỡ.
• Tập thể dục đều đặn: Đi bộ, yoga, bơi lội – giúp tăng lưu thông máu, cải thiện hô hấp.
• Ngủ đủ giấc, giảm căng thẳng: Hệ miễn dịch hoạt động tốt hơn khi cơ thể được nghỉ ngơi đầy đủ và tinh thần thư giãn.

Tránh tiếp xúc với dị nguyên và chất kích thích

• Hạn chế tiếp xúc với phấn hoa, lông chó mèo, hóa chất tẩy rửa mạnh nếu có cơ địa dị ứng.
• Không hút thuốc lá và tránh hít phải khói thuốc lá thụ động.
• Duy trì độ ẩm không khí trong nhà ở mức vừa phải (40–60%) bằng máy tạo ẩm, đặc biệt trong mùa lạnh hoặc phòng điều hòa.

Kiểm soát các bệnh lý liên quan

• Điều trị triệt để các bệnh tai – mũi – họng như viêm mũi dị ứng, viêm họng mãn tính, VA (trẻ nhỏ)… tránh để tiến triển thành viêm xoang.
• Tái khám định kỳ nếu từng bị viêm xoang mũi có mủ để theo dõi và kịp thời xử lý khi có dấu hiệu tái phát.

Phòng ngừa viêm xoang mũi có mủ

Tóm lại, viêm xoang mũi có mủ có thể bắt đầu từ những triệu chứng tưởng chừng đơn giản, nhưng nếu lơ là, bệnh có thể tiến triển nặng và gây biến chứng khó lường. Hãy lắng nghe cơ thể mình, đi khám sớm khi có dấu hiệu bất thường và duy trì thói quen chăm sóc sức khỏe đúng cách để xoang mũi luôn khỏe mạnh.

Tới ngay Thai Thinh Medic để được chăm sóc toàn diện nói chung và sức khỏe Tai - Mũi - Họng nói riêng bởi chuyên gia giàu kinh nghiệm bạn nhé!

Phòng khám 125 Thái Thịnh - Thai Thinh Medic

• Địa chỉ: 125 - 127 Thái Thịnh, Đống Đa, Hà Nội
• Hotline: 0243 853 5522/097 288 1125